·          Φωτό δενδρο

·          Ψηφιακά διδακτ ικά σενάρια ΙΕΠ

·          Βιβλιοθήκη Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων, ΕΑΙΤΥ

·          ΕΚΦ Ε Θεσπρωτίας : Βιντεοανάλυση με t racker

·          ΕΚΦ Ε Κέρκυρας: Φύλλα εργασίας

·          ΕΚΦ Ε Δράμας: Πειράματα Φυσικής

·          ΕΚΦ Ε Αλίμο υ: Εργαστηριακές ασκήσεις

·         2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου: Εργαστηριακές ασκήσεις

·          ΕΚΦ Ε Καρδίτσας: Βίντεο και πειράματα

·          ΕΚΦ Ε Καστοριάς

·          ΕΚΦ Ε Λακωνίας

·          ΕΚΦ Ε Κω

·         1ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου

·          ΕΚΦ Ε Ομό νο ιας

·          ΕΚΦ Ε Β ΑΘΗΝΑΣ

·          ΕΚΦ Ε Αμπελο κήπων: Φύλλα εργασίας

·          ΕΚΦ Ε ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ: Εργαστ ηριακές ασκήσεις

 φυσικής με tracker

·          ΕΚΦ Ε Νέας Σμύρνης: (Υπο στηρικτ ικό Υλ ικό )

·          ΕΚΦ Ε Χ ίου

·          ΕΚΦ Ε Αιγίου

·          ΕΚΦ Ε Σερρών

·          Προ σο μο ιώσεις PΗΕΤ

Διδακτική ενότητα

Συνιστώμενες Διδακτικές Πρακτικές/Παρατηρήσεις

Ενδεικτικές Ώρες

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

2

Απαραίτητες εισαγωγικές γνώσεις

Β. Μονόμετρα και διανυσματικά μεγέθη

Γ. Το διεθνές σύστημα Μονάδων S. I. Δ. Διαστάσεις

Η. Η μεταβολή και ο ρυθμός μεταβολής

Να δοθεί έμφαση μόνο στα μεγέθη/μονάδες που θα χρησιμοποιηθούν άμεσα και στα συνήθη πολλαπλάσια και υποπολλαπλάσια των μονάδων των μεγεθών.

Μέσω παραδειγμάτων να γίνει κατανοητή η διάκριση μεταξύ μονόμετρων και διανυσματικών μεγεθών (διανυσματική ισότητα, ισότητα μέτρων). Να δοθεί παράδειγμα εξίσωσης διαστάσεων και να τονισθεί η χρησιμότητα της γνώσης των διαστάσεων των φυσικών μεγεθών στην ποιοτική επαλήθευση  της ορθότητας ενός τύπου.

Επιπλέον να δοθεί μέσω παραδειγμάτων ο ρυθμός μεταβολής των φυσικών μεγεθών.

Γνωριμία με το εργαστήριο

Μετρήσεις,

επεξεργασία δεδομένων

Από το τετράδιο των εργαστηριακών ασκήσεων  Φυσικής:

Μέτρηση Μήκους, Χρόνου, Μάζας και Δύναμης

Από το βιβλίο Μαθητή:

Θ. Γραφικές παραστάσεις (σελ. 30- 31)

Οι μαθητές και οι μαθήτριες να εμπλακούν στο εργαστήριο με μετρήσεις με όργανα διαφορετικής ακρίβειας

 Από τον εργαστηριακό οδηγό:

8.  Αβεβαιότητα (σφάλμα) μέτρησης (σελ. 31-33)

9.  Σημαντικά ψηφία στρογγυλοποίηση (σελ. 33-35)

10.  Γραφικές παραστάσεις με όλα τα παραδείγματα (σελ. 35-40). Έτσι οι μαθητές και οι μαθήτριες θα ασκηθούν στην κατασκευή των διαγραμμάτων, τον υπολογισμό της μέσης τιμής και της

κλίσης) με βάση τα πειραματικά δεδομένα.

2

Προτείνεται να δοθεί ατομική εργασία στο σπίτι στην οποία οι μαθητές και οι μαθήτριες θα επεξεργαστούν δεδομένα πειράματος (μέση τιμή, κατασκευή διαγράμματος, υπολογισμός κλίσης).

ΜΗΧΑΝΙΚΗ

9

1.1 ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΚΙΝΗΣΗ

1.1.1  Ύλη και κίνηση

1.1.2  Ο προσδιορισμός της θέσης ενός σωματίου

1.1.3  Οι έννοιες της χρονικής στιγμής, του συμβάντος και της χρονικής διάρκειας

1.1.4  Η μετατόπιση σωματίου πάνω σε άξονα

[Σύντομη αναφορά στις εκτός ύλης παραγράφους 1.1.1, 1.1.2, 1.1.3,

1.1.4 ως επανάληψη]

Σύστημα αναφοράς, σχετική κίνηση, ορισμός τροχιάς Η έννοια του σωματιδίου ή σημειακού αντικειμένου

Προσδιορισμός της θέσης ενός σωματίου σε ευθεία γραμμή και στο επίπεδο. Χρονική στιγμή, Συμβάν

Χρονικό διάστημα

Διάκριση μετατόπισης και διαστήματος

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Θέση και μετατό πιση

 Διαφορές μεταξύ μετ ατόπισης και διαστήματος

Προτεινόμενες ερωτήσεις σελ. 63: 1-6, 8

1.1.5. Η έννοια της ταχύτητας στη ευθύγραμμη ομαλή κίνηση

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος:

-Ορισμός και υπολογισμός της ταχύτητας στην ευθύγραμμη ομαλή κίνηση σε απλές εφαρμογές

-Μετασχηματισμός αριθμητικών πειραματικών δεδομένων σχετικά με ευθύγραμμες ομαλές κινήσεις σε γραφικές παραστάσεις και αντίστροφα.

-Ερμηνεία γραφικών παραστάσεων που αφορούν ευθύγραμμες ομαλές κινήσεις

-Δράση σε γραφικές παραστάσεις για τον υπολογισμό της κλίσης στο γράφημα θέσης χρόνου και του εμβαδού στο γράφημα ταχύτητας χρόνου

-Εφαρμογή των γνώσεων των σχετικών με την ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση σε φαινόμενα της καθημερινής ζωής (π.χ. οδική κυκλοφορία)

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Ευθύγραμμη ο μαλή κίνηση

 Ευθύγραμμη ο μαλή κίνηση με βίντεο ανάλυση από: ΕΚΦΕ Θεσπρωτίας

 Ευθύγραμμη ο μαλή κίνηση πλο ίου , το βίντεο , Ευθύγραμμη ομαλή κίνηση μ ε τ ρένο και

 χρο νομετρητή, το βίντεο από ΕΚΦΕ Νέας Σμύρνης

 Εργασία στην κατασκευή διαγράμματο ς από ΕΚΦΕ Αμπελοκήπων

Παρατηρήσεις

Περιλαμβάνεται η εφαρμογή του βιβλίου σελίδες 45, 46

Προτεινόμενες ερωτήσεις σελ. 63&65: 7,9, 18,

Προτεινόμενες ασκήσεις σελ. 69: 1, 2, 4, 5,6

1.1.6. Η έννοια της μέσης ταχύτητας

Παρατηρήσεις

Προτείνεται σε κάθε νέα έννοια να δίνονται ορισμοί όπως παρακάτω:

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Μέση ταχύτ ητα

1.1.7 Η έννοια της στιγμιαίας ταχύτητας

Ποιοτική περιγραφή της στιγμιαίας ταχύτητας

Προτεινόμενες ερωτήσεις σελ. 63: 10

Προτεινόμενες ασκήσεις σελ. 70: 3

1.1.8 Η έννοια της επιτάχυνσης στην ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Ορισμός και υπολογισμός της επιτάχυνσης στην ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση σε απλές εφαρμογές

-Εφαρμογή των γνώσεων των σχετικών με την ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση σε φαινόμενα της καθημερινής ζωής (π.χ. οδική κυκλοφορία)

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Επιτ άχυνση

Στροβοσκοπικές αναπαραστάσεις όπως εκείνες της εικόνας 1.1.15 σελ 51

Ιχνηλασία κινήσεων με τη βοήθεια λογισμικού βίντεο ανάλυσης ΕΚΦΕ Θεσπρωτ ίας

1.1.9. Οι εξισώσεις προσδιορισμού της ταχύτητας και της θέσης ενός κινητού στην ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Μετασχηματισμός αριθμητικών πειραματικών δεδομένων σχετικά με ευθύγραμμες ομαλά μεταβαλλόμενες κινήσεις σε γραφικές παραστάσεις και αντίστροφα.

-Ερμηνεία γραφικών παραστάσεων που αφορούν ευθύγραμμες ομαλά επιταχυνόμενες κινήσεις

-Δράση σε γραφικές παραστάσεις για τον υπολογισμό της κλίσης και του εμβαδού στο γράφημα ταχύτητας χρόνου και του εμβαδού στο γράφημα επιτάχυνσης χρόνου

-Χρήση των εξισώσεων της ευθύγραμμης ομαλά μεταβαλλόμενης κίνησης για τον υπολογισμό της στιγμιαίας ταχύτητας και της μετατόπισης

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Ευθ. ο μαλή και ομαλά μεταβ. κίνηση μ έσα από διαγράμμ ατα x -t και v -t

Παρατηρήσεις:

Να μη δοθεί έμφαση στην απόδειξη της εξίσωσης κίνησης στην ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση (1.1.10).

Περιλαμβάνεται μόνο η εφαρμογή 1 σελ. 57 από το Βιβλίο μαθητή

Προτεινόμενες ερωτήσεις σελ. 63-68: 11-25, 27 , 29, 35,37, 38

Προτεινόμενες ασκήσεις σελ. 70-71: 7, 8, 9,10, 12, 14, 15, 16, 17

Δεν είναι απαραίτητη η επιλογή όλων των ερωτήσεων και ασκήσεων. Να μη γίνουν οι ασκήσεις- προβλήματα με αστερίσκο από το σχολικό βιβλίο και να μη δοθούν σύνθετα προβλήματα

κινηματικής πέραν των στόχων του αναλυτικού προγράμματος και πάντα λαμβάνοντας υπ’ όψη το διαθέσιμο χρόνο.

Εργαστηριακή άσκηση:

 Από τον εργαστηριακό οδηγό:

Μελέτη της ευθύγραμμης ομαλά επιταχυνόμενης κίνησης  σελ. 44 -48

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του Τετραδίου Εργαστηριακών Ασκήσεων ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός και ανάλογα με τον εξοπλισμό και τις δυνατότητες που έχει (π.χ. πρόταση οικείου ΕΚΦΕ).

 Από ΕΚΦΕ Κέρκυρας κυρίως περιγραφή του χρονομετρητή

 Από ΕΚΦΕ Αμπελο κήπων με Φύλλο εργασίας

 από ΕΚΦΕ Θεσπρωτίας  με βιντεοανάλυση (tracker)

 από ΕΚΦΕ Ηλιο ύπολης με βιντεoανάλυση tracker)

 Από ΕΚΦΕ Ομό νο ιας με χρήση φωτοπυλών από 2ο  ΕΚΦΕ Ηρακλείου με φύλλο εργασίας

 από ΕΚΦΕ Αλίμου με φύλλο εργασίας

από 2ο  ΕΚΦΕ Ηρακλείου με multilog  και με βίντεο ανάλυση (tracker)

 από ΕΚΦΕ Νέας Σμύρνης με φύλλο εργασίας  βίντεο και ταινία χρο νο μετρητή

 από ΕΚΦΕ Δράμας

1

1.2 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

1.2.1 Η έννοια της δύναμης

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Περιγραφή των αποτελεσμάτων των δυνάμεων σε διάφορες καταστάσεις

-Μέτρηση δυνάμεων

-Η δύναμη είναι διανυσματικό μέγεθος

– Νόμος του Hooke

Ενδεικτικές προσομοιώσεις/ δραστηριότητες

 Νό μο ς το υ Ho oke

8

1.2.2 Σύνθεση συγγραμμικών δυνάμεων

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Σύνθεση συγγραμμικών δυνάμεων

-Ορισμός της συνισταμένης δυνάμεων και απλά παραδείγματα τα οποία συνοψίζουν τον ορισμό της συνισταμένης δύναμης

– Ποιοτική και ποσοτική μελέτη της σύνθεσης δυνάμεων στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ

Ενδεικτικές προσομοιώσεις/ δραστηριότητες

 Πρό σθεση δύο διανυσμ άτων

Εύρεση της συνισταμένης δύναμης με χρήση τραπεζιού δυνάμεων ή και με κατάλληλες προσομοιώσεις.

1.2.3 Ο πρώτος νόμος του Νεύτωνα

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Η περιγραφή και η εφαρμογή του 1ου  νόμου του Νεύτωνα σε διάφορες περιπτώσεις

Ενδεικτικές προσομοιώσεις/ δραστηριότητες

 Μάζα αδράνεια

1.2.4 Ο δεύτερος νόμος του Νεύτωνα ή Θεμελιώδης νόμος της Μηχανικής

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Η διατύπωση του 2ου νόμου του Νεύτωνα λεκτικά και με μαθηματικό συμβολισμό

-Η εφαρμογή του 2ου νόμου του Νεύτωνα σε περιπτώσεις σταθερής συνισταμένης δύναμης

Ενδεικτικές προσομοιώσεις/ δραστηριότητες

 O πρώτο ς και ο δεύτερο ς νό μο ς το υ Νεύτ ωνα:

1.2.5 Η έννοια του Βάρους

Το βάρος ως μια δύναμη η οποία ασκείται από τη Γη στο σώμα και του προσδίδει επιτάχυνση g.

1.2.6 Η έννοια της μάζας

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Διάκριση βάρους και μάζας (και των μονάδων τους)

-Αδρανειακή και Βαρυτική μάζα

1.2.7 Η ελεύθερη πτώση των σωμάτων

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Μελέτη της ελεύθερης πτώσης ενός σώματος στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ

– Εφαρμογή του 2ου νόμου του Νεύτωνα στην ελεύθερη πτώση

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

Ιχνηλάτιση της ελεύθερης πτώσης και καθορισμός των χαρακτηριστικών της

 Μελέτ η ελεύθερης πτώσης με multilog και με tracker. Από 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου (Φυσική Α΄ΓΕΛ)

 Η ελ εύθερη πτ ώση (κ ινηματικά) με Ανάλυση Video  Από ΕΚΦΕ Νέας Σμύρνης και  εδώ το βίντεο

 Ελ εύθερη πτ ώση – κατακόρυφη βολή

Προτεινόμενες ερωτήσεις σελ. 101-105: 1-41 εκτός της 23

Προτεινόμενες ασκήσεις σελ. 107-108:  1-10, 12-15

Δεν είναι απαραίτητη η επιλογή όλων των ερωτήσεων και ασκήσεων. Να μη γίνουν οι ασκήσεις- προβλήματα με αστερίσκο και να μη δοθούν σύνθετα προβλήματα πέραν των στόχων του αναλυτικού προγράμματος και πάντα λαμβάνοντας υπ’ όψη το διαθέσιμο χρόνο.

1.3 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

1.3.1  Τρίτος νόμος του Νεύτωνα. Νόμος Δράσης – Αντίδρασης

1.3.2  Δυνάμεις από επαφή και απόσταση

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Περιγραφή και εφαρμογή του3ου νόμου του Νεύτωνα σε διάφορες περιπτώσεις ισορροπίας και κίνησης

-Σχεδίαση της δράσης και της αντίδρασης σε σύστημα δύο σωμάτων τα οποία αλληλεπιδρούν

-Δυνάμεις από επαφή και από απόσταση σε ένα σώμα και εντοπισμός των σωμάτων που τις ασκούν

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Δράση και αντίδραση

 Κάθετ η αντίδραση σε ο ριζό ντιο και κεκλιμένο επίπεδο

Σχεδίαση ελεύθερων διαγραμμάτων δυνάμεων σε ένα σώμα σε διάφορες περιπτώσεις (Βάρος, κάθετη δύναμη επαφής, τάση νήματος, δύναμη από ελατήριο, στην περίπτωση νήματος σε τροχαλία να δίνεται η υπόδειξη ότι η τάση είναι η ίδια στην ιδανική περίπτωση αβαρούς τροχαλίας χωρίς τριβές όπως στην άσκηση 6 σελίδα 157)

Προτεινόμενες ερωτήσεις  σελ. 151: 1-5, 25,26,27,43,48

1.3.3 Σύνθεση δυνάμεων στο επίπεδο

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Σύνθεση δύο δυνάμεων που ασκούνται στο ίδιο σημείο σώματος και σχηματίζουν γωνία

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Συνισταμένη δυνάμεων: Από Φωτόδενδρο

Προτεινόμενες ερωτήσεις σελ. 151: 6

11

1.3.4 Ανάλυση δύναμης σε συνιστώσες

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

– Ανάλυση μιας δύναμης σε δύο κάθετες μεταξύ τους συνιστώσες

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Ανάλυση δύναμης: Από Φωτόδενδρο

Προτεινόμενες ασκήσεις σελ. 157: 1

1.3.5 Σύνθεση πολλών ομοεπιπέδων δυνάμεων

1.3.6 Ισορροπία ομοεπιπέδων δυνάμεων και παράδειγμα

Το παράδειγμα της σελίδας 119

Προτεινόμενες ερωτήσεις: 15, 16, 18,47,49

Προτεινόμενες ασκήσεις σελ. 157: 2

1.3.7 Ο νόμος της τριβής

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Αναφορά σε φαινόμενα της καθημερινής ζωής στα οποία η τριβή παίζει καθοριστικό ρόλο

– Υπολογισμός της τριβής

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Η τ ριβή εργαστηριακά 1  Από ΕΚΦΕ Νέας Σμύρνης  και αντίστο ιχο βίντεο

 Η τ ριβή εργαστηριακά 2  Από ΕΚΦΕ Νέας Σμύρνης  και αντίστο ιχο v ideo

 Η τ ριβή εργαστηριακά 3  Από ΕΚΦΕ Νέας Σμύρνης  και αντίστο ιχο βίντεο

 Η τ ριβή εργαστηριακά 4  Από ΕΚΦΕ Νέας Σμύρνης

Προτεινόμενες ερωτήσεις σελ. 151 : 7,8,9,10,2,30,50

1.3.9 Ο δεύτερος νόμος του Νεύτωνα σε διανυσματική και σε αλγεβρική μορφή και παράδειγμα

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

Εφαρμογή του 2ου νόμου του Νεύτωνα για τον υπολογισμό της επιτάχυνσης, της δύναμης, του συντελεστή τριβής ή και της μάζας.

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Κίνηση σώμ ατος σε μ η λείο ο ριζό ντιο επίπεδο

 Κίνηση σε κεκλ ιμένο επίπεδο

Προτεινόμενες ερωτήσεις σελ. 151-156: 17, 1, 2, 5, 8, 9, 15, 29, 30,37, 43, 44,47,48,49,50,53

Προτεινόμενες ασκήσεις σελ. 157-159:3,6,7,8,9, 10, 11, 12, 13, 22,23

Δεν είναι απαραίτητη η επιλογή όλων των ερωτήσεων και ασκήσεων. Να μη γίνουν οι ασκήσεις και προβλήματα πέραν των στόχων του αναλυτικού προγράμματος και πάντα λαμβάνοντας υπ’ όψη το διαθέσιμο χρόνο.

2.1 ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

2.1.1 Η έννοια του έργου

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Το έργο ως μέτρο της εργασίας και υπολογισμός του σε απλές εφαρμογές

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Έργο στ αθερής δύναμης

Προτεινόμενες ερωτήσεις σελ. 189: 1,

Προτεινόμενες ασκήσεις σε. 192: 1, 7Α, 9, 11, 10Α ,12Α

Να μη γίνουν οι ερωτήσεις και οι ασκήσεις-προβλήματα με αστερίσκο.

10

2.1.2 Έργο βάρους και μεταβολή της κινητικής ενέργειας

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Τα κινούμενα σώματα έχουν κινητική ενέργεια και υπολογισμός της

-Σύνδεση του έργου με τη μεταβολή της κινητικής ενέργειας

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Κινητική ενέργεια Θ.Μ.Κ.Ε.

Παρατηρήσεις:

Να μη δοθεί έμφαση στην απόδειξη του Θεωρήματος Μεταβολής της Κινητικής Ενέργειας

Θα πρέπει να αποφεύγεται η ενασχόληση με μεγάλο αριθμό ασκήσεων/προβλημάτων ή με προβλήματα υψηλού βαθμού δυσκολίας.

Να μη γίνουν οι ερωτήσεις και οι ασκήσεις-προβλήματα με αστερίσκο.

Προτεινόμενες ερωτήσεις : 5,24

Προτεινόμενες ασκήσεις : 12Β, 14, 18,

2.1.3 Η δυναμική ενέργεια

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

Να διδαχθεί από την αρχή έως και τη σχέση (2.1.9), σελ. 169-171

-Το σύστημα σώμα − Γη έχει δυναμική ενέργεια . Υπολογισμός της όταν το σώμα βρίσκεται κοντά στην επιφάνεια της Γης

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Βαρυτ ική δυναμική ενέργεια-Έργο βάρο υς

Παρατηρήσεις:

Ο καθορισμός του συστήματος και των ορίων του είναι αυθαίρετος αλλά κρίσιμος για μια ακριβή ενεργειακή του ανάλυση.

Θα πρέπει να αποφεύγεται η ενασχόληση με μεγάλο αριθμό ασκήσεων/προβλημάτων ή με προβλήματα υψηλού βαθμού δυσκολίας.

Να μη γίνουν οι ερωτήσεις και οι ασκήσεις-προβλήματα με αστερίσκο.

Προτεινόμενες ερωτήσεις σελ. 192: 27

Προτεινόμενες ασκήσεις σελ. 193-194: 12Β, 14, 18,

2.1.4 Η μηχανική ενέργεια

Να διδαχθεί από την αρχή έως και τα έντονα γράμματα «Αν ένα σώμα κινείται μόνο με την επίδραση του βάρους του η μηχανική του ενέργεια παραμένει συνεχώς σταθερή» (στην αρχή της σελίδας 174)

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Η μηχανική ενέργεια ως διατηρήσιμη ποσότητα υπό προϋποθέσεις και διάκριση του κινητικού από το δυναμικό όρο

-Σε ορισμένες μεταβολές ότι η κινητική ενέργεια μετατρέπεται σε δυναμική και αντίστροφα

– Υπολογισμός της  μηχανικής ενέργειας σε απλές περιπτώσεις

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Ενεργειακό πάρκο -Πατινάζ

Παρατηρήσεις:

Ο καθορισμός του συστήματος και των ορίων του είναι αυθαίρετος αλλά κρίσιμος για μια ακριβή ενεργειακή του ανάλυση.

Θα πρέπει να αποφεύγεται η ενασχόληση με μεγάλο αριθμό ασκήσεων/προβλημάτων ή με προβλήματα υψηλού βαθμού δυσκολίας.

Να μη γίνουν οι ερωτήσεις και οι ασκήσεις-προβλήματα με αστερίσκο.

Προτεινόμενες ερωτήσεις σελ. 189-192:8 ,14, 17, 20, 22, 26

Προτεινόμενες ασκήσεις σελ. 193: 3, 6, 7Α, 9, 10Α, 12Α

2.1.5 Συντηρητικές (ή διατηρητικές) δυνάμεις

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος

-Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας υπό προϋποθέσεις

-Ορισμός συντηρητικής δύναμης και αναφορά του βάρους της δύναμης του ελατηρίου και της ηλεκτρικής δύναμης ως συντηρητικές δυνάμεις

-Γενίκευση της διατύπωσης της διατήρησης της μηχανικής ενέργειας

Παρατηρήσεις:

Να μη διδαχθεί η εφαρμογή της σελίδας 176

Θα πρέπει να αποφεύγεται η ενασχόληση με μεγάλο αριθμό ασκήσεων/προβλημάτων ή με προβλήματα υψηλού βαθμού δυσκολίας.

Να μη γίνουν οι ερωτήσεις και οι ασκήσεις-προβλήματα με αστερίσκο.

Προτεινόμενες ερωτήσεις σελ. 189: 6

2.1.6 Η ισχύς

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος:

-Έννοια μονάδες και υπολογισμός της ισχύος (απόδειξη της σχέσης P=Fυ)

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

Αν υπάρχει χρόνος να γίνει η δραστηριότητα της σελίδας 179

Παρατηρήσεις:

Θα πρέπει να αποφεύγεται η ενασχόληση με μεγάλο αριθμό ασκήσεων/προβλημάτων ή με προβλήματα υψηλού βαθμού δυσκολίας.

Να μη γίνουν οι ερωτήσεις και οι ασκήσεις-προβλήματα με αστερίσκο.

Προτεινόμενες ασκήσεις σελ. 193: 5

2.1.8 Η τριβή και η μηχανική ενέργεια. Να διδαχθεί από την αρχή έως την έκφραση «… θα έχουμε αύξηση της θερμοκρασίας του».

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος:

-Η μηχανική ενέργεια δεν διατηρείται όταν υπάρχει τριβή

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

 Τρ ιβή

Παρατηρήσεις:

Η τριβή ως ένα μηχανισμός διασποράς μέρους της μηχανικής κινητικής ενέργειας ενός σώματος σε κινητική ενέργεια των μορίων τα οποία κινούνται με τυχαίο τρόπο (θερμική) και ηχητική.

Μπορεί λοιπόν η ενέργεια να διατηρείται αλλά με τη διασπορά της υποβαθμίζεται και δεν μπορεί να μεταφερθεί πίσω ως χρήσιμη αποθηκευμένη ενέργεια.

Θα πρέπει να αποφεύγεται η ενασχόληση με μεγάλο αριθμό ασκήσεων/προβλημάτων ή με προβλήματα υψηλού βαθμού δυσκολίας.

Να μη γίνουν οι ερωτήσεις και οι ασκήσεις-προβλήματα με αστερίσκο.

Προτεινόμενες ερωτήσεις σελ. 189: 3,4

Προτεινόμενες ασκήσεις σελ. 193: 7Β, 8

Εργαστηριακή άσκηση:

 Από τον εργαστηριακό οδηγό:

σελ. 80 – 82. Μελέτη και έλεγχος της διατήρησης της μηχανικής ενέργειας στην ελεύθερη πτώση σώματος.

Τετράδιο Εργαστηριακών Ασκήσεων: Μελέτη και έλεγχος της διατήρησης της μηχανικής ενέργειας στην ελεύθερη πτώση σώματος.

 Από ΕΚΦΕ Αμπελο κήπων: Φύλλο ερ γασίας (Παραλλαγή εργαστηριακού οδηγού)

 Φύλλο ερ γασίας από ΕΚΦΕ Νέας Ιωνίας και ΕΚΦΕ Χ αλανδρίου

1

ΕΝΟΤΗΤΑ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ

1       ΔΥΝΑΜΕΙΣ      ΜΕΤΑΞΥ       ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ

– Πρώτος νόμος του Νεύτωνα -Ισορροπία-Αδράνεια

-Σχεδίαση και σύνθεση δυνάμεων, τρίτος νόμος του Νεύτωνα

Συνθήκη Ισορροπίας υλικού σημείου Ανάλογα και αντιστρόφως ανάλογα μεγέθη Το νόημα του λόγου δύο φυσικών μεγεθών

Έννοιες: Πυκνότητα, Δύναμη, Έργο δύναμης Θέση, Μετατόπιση, Ταχύτητα, Επιτάχυνση, Δύναμη, Βάρος, Μάζα,

Νόμοι: Εξισώσεις της ελεύθερης πτώσης

2 ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ Συνεχές ηλεκτρικό ρεύμα

-Υπολογισμός του έργου σταθερής δύναμης.

Έννοιες: Κινητική ενέργεια, Θερμική ενέργεια, Θερμοκρασία, Θερμότητα. Θεμελιώδης νόμος της θερμιδομετρίας, Μεταβολή, Ρυθμός μεταβολής, σχετική μεταβολή μεγέθους

Νόμοι: Διατήρηση της ολικής ενέργειας

3. ΤΟ ΦΩΣ

-Χαρακτηριστικά μεγέθη των ταλαντώσεων και των κυμάτων

Έννοιες: Περίοδος, συχνότητα, μήκος κύματος. Νόμοι: Θεμελιώδης εξίσωση της κυματικής

4. ΑΤΟΜΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

Δομή της ύλης – Το ηλεκτρόνιο Έννοιες: Ενέργεια

Νόμοι: Διατήρηση της ολικής ενέργειας

·          Φωτό δενδρο

·          Ψηφιακά διδακτ ικά σενάρια ΙΕΠ

·          Βιβλιοθήκη Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων, ΕΑΙΤΥ

·          ΕΚΦ Ε Θεσπρωτίας : Βιντεοανάλυση με t racker

·          ΕΚΦ Ε Κέρκυρας: Φύλλα εργασίας

·          ΕΚΦ Ε Χ ανίων: Εργαστ ηριακές Δραστηριότητες

 Φυσικής για την Α’ Λυκείου

·          ΕΚΦ Ε Δράμας: Πειράματα Φυσικής

·          ΕΚΦ Ε Αλίμο υ: Εργαστηριακές ασκήσεις

·         2ο ΕΚΦΕ Ηρακλ είο υ: Εργαστ ηριακές ασκήσεις

·          ΕΚΦ Ε Αμπελο κήπων: Φύλλα εργασίας

·          ΕΚΦ Ε ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ: Εργαστ ηριακές ασκήσεις

 φυσικής με tracker

·          ΕΚΦ Ε Νέας Σμύρνης: (Υπο στηρικτ ικό Υλ ικό )

·          ΠΑΝΕΚΦ Ε: Εργ. Οδηγο ί

·          ΕΚΦ Ε Καστοριάς

·          ΕΚΦ Ε Καρδίτσας: Βίντεο και πειράματα

·          ΕΚΦ Ε Λ ακωνίας

·          ΕΚΦ Ε Κω

·         1ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου

·          ΕΚΦ Ε Ομό νο ιας

·          ΕΚΦ Ε Β ΑΘΗΝΑΣ

·          ΕΚΦ Ε Χ ίου

·          ΕΚΦ Ε Αιγίου

·          ΕΚΦΕ Σερρών

·          Προ σο μο ιώσεις PΗΕΤ

Διδακτική ενότητα

Συνιστώμενες Διδακτικές Πρακτικές / Παρατηρήσεις

Ενδεικτικές Ώρες

1 – ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ

Εισαγωγικό ένθετο

Δομή της ύλης – Το ηλεκτρόνιο

Τρόποι ηλέκτρισης

Αγωγοί Μονωτές – Ηλεκτρικό Κύκλωμα

Συμβολισμοί σε ηλεκτρικό κύκλωμα

Μαγνήτες

1.1  Ο Νόμος του Coulomb

1.2  Ηλεκτρικό πεδίο

1.3  Ηλεκτρική δυναμική ενέργεια

1.4  Δυναμικό – διαφορά δυναμικού

1.5 Πυκνωτές

Να μη διδαχθεί η σχέση μέτρου έντασης και διαφοράς δυναμικού σε ομογενές

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος:

-Διατύπωση με λόγια και με σύμβολα του νόμου του Coulomb και η εφαρμογή του σε απλές περιπτώσεις σημειακών φορτίων.

-Διάκριση της έντασης ενός ηλεκτρικού πεδίου από τη δύναμη που μπορεί αυτό να ασκήσει σε σημειακό φορτίο

-Σχεδίαση των δυναμικών γραμμών δύο το πολύ σημειακών φορτίων και σε επίπεδο πυκνωτή.

-Υπολογισμός της έντασης σύνθετου ηλεκτρικού πεδίου που οφείλεται σε σταθερά σημειακά φορτία.

-Σχεδίαση κα περιγραφή τυπικών πειραματικών διατάξεων ανίχνευσης και μέτρησης φορτίων και ηλεκτρικών πεδίων.

-Ευχέρεια στη χρήση των μονάδων των ηλεκτρικών φυσικών μεγεθών.

Παρατηρήσεις:

Να μη διδαχθούν ερωτήσεις και προβλήματα που αναφέρονται σε: Α)Τρία ή περισσότερα ηλεκτρικά φορτία που δεν είναι συνευθειακά Β)Σε κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Γ)Σε ισορροπία φορτίων με δυνάμεις στο επίπεδο.

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

Μπαλόνια και στατικός ηλεκτρισμός

9

Νόμος του Coulomb

ηλεκτροστατικό πεδίο, οι τύποι πυκνωτών και η ηλεκτροστατική μηχανή Wimshurst.

Δυναμικές γραμμές ηλεκτρικού πεδίου , Ένταση και δυναμικό ηλεκτρικού πεδίου  Ηλεκτρικά φορτία και πεδία

Σχέση δύναμης απόστασης στο νόμο του Coulomb , Βίντεο δημιουργίας κεραυνού, διαφο ρά δυναμικο ύ , Χωρητικότητα πυκνωτή: Ηλεκτρό νια και αγωγο ί , Ηλεκτ ρό νια και μο νωτές

Επιλογή από τις Ερωτήσεις: 1 – 23,25-33, 38-47

Επιλογή από τα προβλήματα: 1-11, 19,20,32,35,

2 – ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ: ΣΥΝΕΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ

2.1  Ηλεκτρικές πηγές

2.2  Ηλεκτρικό ρεύμα

Να μη διδαχθεί το

«Αναλυτική περιγραφή του ηλεκτρικού ρεύματος στους μεταλλικούς αγωγούς»

2.3  Κανόνες του Kirchhoff

2.4  Αντίσταση – Αντιστάτης

Να μη διδαχθούν οι «Τύποι αντιστατών (αντιστάσεων)» και ο «Χρωματικός κώδικας»

2.5  Συνδεσμολογία αντιστατών (αντιστάσεων)

2.6  Ρυθμιστική (μεταβλητή)

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος:

-Περιγραφή του ρόλου της πηγής στο κύκλωμα και αναγνώριση των χαρακτηριστικών πληροφοριακών στοιχείων που είναι γραμμένα πάνω της.

-Αναγνώριση των στοιχείων ενός ηλεκτρικού κυκλώματος καθώς και των αναγραφόμενων σε αυτά φυσικών μεγεθών που τα χαρακτηρίζουν

-Σχεδίαση σύνθεση και λειτουργία απλών ηλεκτρικών κυκλωμάτων τα οποία εμπεριέχουν και όργανα μέτρησης(βολτόμετρο/αμπερόμετρο)

-Διατύπωση και εφαρμογή του 1ου και του 2ου κανόνα του Kirchhoff στην εκτέλεση εργαστηριακών ασκήσεων και την επίλυση ποσοτικών προβλημάτων

-Διατύπωση και εφαρμογή του νόμου του Ohm στην εκτέλεση εργαστηριακών ασκήσεων και την επίλυση ποσοτικών προβλημάτων

-Λήψη και επεξεργασία πειραματικών δεδομένων  από τη λειτουργία ηλεκτρικών κυκλωμάτων

-Σχεδίαση σύνθεση και λειτουργία απλών κυκλωμάτων παρεμβάλλοντας όργανα μέτρησης

16

αντίσταση (Λειτουργία ως ποτενσιόμετρο και ως ροοστάτης)

2.7  Ενέργεια και ισχύς του ηλεκτρικού ρεύματος

2.8  Ηλεκτρεγερτική δύναμη (ΗΕΔ) πηγής

2.9  Νόμος του Οhm για κλειστό κύκλωμα

2.10  Αποδέκτες

-Χρήση πειραματικών δεδομένων για τη σχεδίαση διαγραμμάτων (τάσης -ρεύματος) και υπολογισμός αντιστάσεων.

-Ποιοτική και ποσοτική διατύπωση του νόμου του Ohm και για ολόκληρο το κύκλωμα

-Σύνδεση αντιστατών σε σειρά και παράλληλα και μέτρηση ρευμάτων και τάσεων

-Ευχέρεια στη χρήση των αντιστοίχων μονάδων μέτρησης

-Σχεδίαση της καλωδίωσης τυπικού μαθητικού δωματίου και γνώση του τρόπου λειτουργίας της ηλεκτρικής ασφάλειας

-Σχεδίαση και εκτέλεση συγκεκριμένων πειραμάτων προσδιορισμού φυσικών μεγεθών σε ηλεκτρικά κυκλώματα.

-Γνώση του ότι οι ηλεκτρικές πηγές προσφέρουν ενέργεια σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα η οποία μετατρέπεται σε διάφορες μορφές στις άλλες συσκευές που συναποτελούν το ηλεκτρικό κύκλωμα

-Διατύπωση και εφαρμογή του νόμου του Joule στην εκτέλεση εργαστηριακών ασκήσεων και την επίλυση ποσοτικών προβλημάτων

-Γνώση των ιδιαιτεροτήτων του οικιακού ηλεκτρικού κυκλώματος (συσκευές, συνδέσεις, ενεργειακή συμπεριφορά)

Παρατηρήσεις:

Κατά τη διδασκαλία των μαγνητικών αποτελεσμάτων του ηλεκτρικού ρεύματος οι μαθητές/-τριες να εμπλακούν σε πειράματα εκτροπής μαγνητικής βελόνας λόγω ηλεκτρικού ρεύματος και να κατασκευάσουν ηλεκτρομαγνήτη.

Να γίνει εξοικείωση των μαθητών/-τριών με τη χρήση των πολύμετρων (ως αμπερόμετρα και ως βολτόμετρα).

Nα γίνει πειραματική επαλήθευση των κανόνων του Kirchhoff, όπως περιγράφονται στο βιβλίο (εικόνα 2.3-15 και 2.3-19). Να διδαχθεί η μεθοδολογία για την εύρεση διαφοράς δυναμικού μεταξύ δύο σημείων όπως περιγράφεται στη σελίδα 111 του βιβλίου.

Να γίνει εφαρμογή του δεύτερου κανόνα του Kirchhoff σε βρόχο με δύο ιδανικές πηγές με ΗΕΔ Ε1  και Ε2

και ένα αντιστάτη R και στις δύο περιπτώσεις στις οποίες οι πηγές έχουν την ίδια ή αντίθετη πολικότητα. Να μη γίνουν παραδείγματα / ασκήσεις με κυκλώματα που περιέχουν παραπάνω από τρεις αντιστάτες

Να μη γίνουν παραδείγματα / ασκήσεις με σύνθετα κυκλώματα (πάνω από ένα βρόχο) στα οποία υπάρχουν περισσότερες από μία πηγές (όπως το παράδειγμα 3 της σελίδας 115 και τα προβλήματα 45,46.

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

Εργαλειοθήκη κυκλωμάτων , Αντίσταση σε καλώδιο , Νό μο ς το υ Ohm

Εργαστήριο ηλεκτρικών κυκλωμάτων- Εργαστήριο ηλεκτρικών κυκλωμάτων ο νόμος του Ohm , Νόμος το υ  Joule , Οικιακή ηλεκτρική εγκατάσταση: Παράλληλη σύνδεση αντιστατών, Σύνδεση δύο αντιστατών σε  σειρά , Ένταση ηλεκτρικο ύ ρεύματο ς:

Οι κανόνες του Kirchhoff: Από ΕΚΦΕ Αμπελοκήπων

Επιλογή από τις ερωτήσεις:1,5,7,9-25,28-29,35, 38,44

Επιλογή από Προβλήματα: 4,5,10,11,12, 22, 33, 34

Εργαστηριακή άσκηση:

Ενεργειακή μελέτη των στοιχείων απλού ηλεκτρικού κυκλώματος με πηγή και ωμικό καταναλωτή (εκτός του κινητήρα)

Εργαστηριακή άσκηση:

Μελέτη της χαρακτηριστικής καμπύλης ηλεκτρικής πηγής

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακού οδηγού ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός (π.χ. πρόταση οικείου ΕΚΦΕ).

Ενδεικτικά:

Ηλεκτρικό κύκλωμα -ενεργειακή μελέτη Από 2ο  ΕΚΦΕ Ηρακλείου. Συνοδεύεται και από φύλλο εργασίας

Εργαστηριακός οδηγός, Ενεργειακή μελέτη των στοιχείων απλού ηλεκτρικού κυκλώματος με πηγή, ωμικό καταναλωτή, σελ. 13.

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακού οδηγού ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός.

Χαρακτηριστική πηγής : Από ΕΚΦΕ Δράμας Συνοδεύεται και από φύλλο εργασίας

3

και ωμικού καταναλωτή (εκτός της κρυσταλλοδιόδου)

Χαρακτηριστική πηγής , πειραματ ική μελέτη μπαταρίας , Από ΕΚΦΕ Κέρκυρας

3. ΦΩΣ

Εισαγωγικό ένθετο και οι

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος:

6

υποενότητες: Ταλάντωση, Κύμα, Ηλεκτρομαγνητικά

-Η ταχύτητα του φωτός είναι πεπερασμένη και η μεγαλύτερη που υπάρχει στη φύση

κύματα

-Σύνδεση του χρώματος με τα φυσικά μεγέθη του φωτός

3.1  Η φύση του φωτός

-Διάκριση της υπέρυθρης, της ορατής και της υπεριώδους ακτινοβολίας και απαρίθμηση των βασικών

τους ιδιοτήτων

3.2 Η ταχύτητα του φωτός (Μόνο οι έξι τελευταίες

Παρατηρήσεις:

γραμμές της σελίδας 151 πριν το παράδειγμα 3-1)

Να μη γίνουν ασκήσεις και προβλήματα

3.3 Μήκος κύματος και

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

συχνότητα του φωτός κατά τη

Ηλεκτρομαγνητικό φάσμα , Ανάλυση το υ Φωτό ς , Δημιουργία του ουράνιο υ τόξο υ

διάδοση του

Εισαγωγή στα Κύματα , Διάθλαση του φωτός , Μό ρια και φως

3.4 Ανάλυση λευκού φωτός

Επιλογή από τις ερωτήσεις: 1-3, 6-15, 20-22.

Να πραγματοποιηθούν στη τάξη ή στο εργαστήριο απλά πειράματα επίδειξης στα φαινόμενα της ανάκλασης και της διάθλασης. Επισημαίνεται ότι η ανάκλαση και η διάθλαση προσφέρονται για πειράματα τα οποία κινούν το ενδιαφέρον των μαθητών και μαθητριών.

και χρώματα

4. ΑΤΟΜΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

4.1  Ενέργεια του Ηλεκτρονίου στο άτομο του Υδρογόνου

Να μη διδαχθεί η υποενότητα

«Ολική ενέργεια ηλεκτρονίου».

Να μη διδαχθεί η απόδειξη των τύπων 4.4, 4.5

4.2  Διακριτές ενεργειακές στάθμες

4.3  Μηχανισμός παραγωγής και απορρόφησης Φωτονίων

4.4  Ακτίνες Χ

Να μη διδαχθεί το τμήμα:

«Φάσμα των ακτίνων Χ» (γραμμικό φάσμα – συνεχές φάσμα και το μικρότερο μήκος κύματος).

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος:

-Ποιοτική και ποσοτική περιγραφή των διακριτών ενεργειακών σταθμών και των ακτίνων των τροχιών των ηλεκτρονίων στο μοντέλο του Bohr.

-Υπολογισμός των κυματικών ποσοτήτων (μήκος κύματος και συχνότητα) εκπεμπόμενου και απορροφούμενου φωτός.

-Εργασία σε πειραματικά φάσματα εκπομπής και απορρόφησης υδρογόνου

-Γνώση των βιολογικών επιδράσεων της ακτινοβολίας υψηλής συχνότητας και τα μέτρα προστασίας από αυτές

Παρατηρήσεις:

Να μη γίνουν παραδείγματα και γενικότερα ερωτήσεις, ασκήσεις και προβλήματα με υποθετικά και υδρογονοειδή άτομα.

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

Πρότυπο του Rutherford Πρότυπο του Bohr

Σκέδαση Rutherford

Επιλογή από τις ερωτήσεις: 1,-5,7-9,11,14-17, 19,-25, 28,29

Επιλογή από προβλήματα: 4,5,10

5

Εργαστηριακή άσκηση:

Παρατήρηση συνεχών- γραμμικών φασμάτων

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακού οδηγού ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός.

Φασματοσκοπία για μαθητές

1

ΕΝΟΤΗΤΑ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ

ΚΑΜΠΥΛΟΓΡΑΜΜΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ

–   Εξισώσεις προσδιορισμού της ταχύτητας και της θέσης ενός κινητού σε ευθύγραμμες ομαλές και σε ευθύγραμμες ομαλά μεταβαλλόμενες κινήσεις. Συσχετισμός με γραφικές αναπαραστάσεις

–   Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας στην ελεύθερη πτώση

 Έννο ιες: Θέση, Μετατόπιση, Ταχύτητα, Επιτάχυνση, Δύναμη, Βάρος, Μάζα, Ακτίνιο (rad)

 Νό μο ι: 1ος, 2ος και 3ος Νόμος Νεύτωνα, Εξισώσεις της ελεύθερης πτώσης

Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΟΡΜΗΣ

– Εφαρμογή του 2ου νόμου του Νεύτωνα για τον υπολογισμό της επιτάχυνσης, της δύναμης, του συντελεστή τριβής ή και της μάζας.

 Έννο ιες: Τριβή, συντελεστής τριβής, Κινητική ενέργεια, έργο δύναμης, Θερμική ενέργεια, Θερμοκρασία, Θερμότητα. Μεταβολή, Ρυθμός μεταβολής, σχετική μεταβολή μεγέθους

 Νό μο ι: Νόμος της τριβής ολίσθησης, Διατήρηση της ολικής ενέργειας,

ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ

-Θεώρημα μεταβολής της κινητικής ενέργειας

Όγκος σφαίρας, πυκνότητα

 Έννο ιες: Μάζα, Βάρος

 Νό μο ι: Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας Θεώρημα μεταβολής της κινητικής ενέργειας.

ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ

Με την ευκαιρία της διδασκαλίας της κινητικής θεωρίας των αερίων θα μπορούσε να γίνει αναφορά στο ότι μια θεωρία είναι μια καλά τεκμηριωμένη εξήγηση κάποιας πτυχής του φυσικού κόσμου που μπορεί να ενσωματώσει νόμους, υποθέσεις και παρατηρήσεις.

Έννοιες: Όγκος, Πίεση, Πυκνότητα, mol, γραμμoμοριακή μάζα, μέση τιμή.

Νόμοι: Διατήρηση της ολικής ενέργειας

ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ

-Υπολογισμός       του       έργου       σταθερής δύναμης.

Θερμική ισορροπία

 Έννο ιες:     Έργο      δύναμης,     συντελεστής απόδοσης

·          Φωτό δενδρο

·          Ψηφιακά διδακτ ικά σενάρια ΙΕΠ

·          ΠΑΝΕΚΦ Ε: Εργ. Οδηγο ί

·          ΕΚΦ Ε Καστοριάς

·          Βιβλιοθήκη Εκπαιδευτικών

 Δραστηριο τήτων, ΕΑΙΤΥ

·          ΕΚΦ Ε Θεσπρωτίας : Βιντεοανάλυση με  tracker

·          ΕΚΦ Ε Κέρκυρας: Φύλλα εργασίας

·          ΕΚΦ Ε Χ ανίων: Εργαστ ηριακές

 Δραστηριό τητες Φυσικής για τ ην Α’

 Λυκείο υ

·          ΕΚΦ Ε Δράμας: Πειράματα Φυσικής

·          ΕΚΦ Ε Αλίμο υ: Εργαστηριακές ασκήσεις

·         2ο ΕΚΦΕ Ηρακλ είο υ: Εργαστ ηριακές

 ασκήσεις

·          ΕΚΦ Ε Αμπελο κήπων: Φύλλα εργασίας

·          ΕΚΦ Ε ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ: Εργαστ ηριακές

 ασκήσεις φυσικής με t racker

·          ΕΚΦ Ε Καρδίτσας: Βίντεο και πειράματα

·          ΕΚΦ Ε Λ ακωνίας

·          ΕΚΦ Ε Κω

·         1ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου

·          ΕΚΦ Ε Ομό νο ιας

·          ΕΚΦ Ε Β ΑΘΗΝΑΣ

·          ΕΚΦ Ε Χ ίου

·          ΕΚΦ Ε Αιγίου

·          ΕΚΦΕ Σερρών

·          ΕΚΦ Ε Νέας Σμύρνης:

 (Υπο στ ηρικτ ικό Υλικό )

·          Προ σο μο ιώσεις PΗΕΤ

Διδακτική ενότητα

Συνιστώμενες Διδακτικές Πρακτικές /Παρατηρήσεις

Ενδεικτικές Ώρες

1 – ΚΑΜΠΥΛΟΓΡΑΜΜΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ

1.1               Οριζόντια βολή

1.2               Ομαλή κυκλική κίνηση

1.3               Κεντρομόλος δύναμη

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος:

– Εξήγηση της περιγραφής της οριζόντιας βολής από ένα ζεύγος εξισώσεων σε κάθε άξονα

-Σχεδιασμός των διανυσμάτων και σχέσεις της γραμμικής ταχύτητας, της γωνιακής ταχύτητας και της κεντρομόλου επιτάχυνσης στην ομαλή κυκλική κίνηση

-Διάκριση του διανυσματικού χαρακτήρα της ταχύτητας και της επιτάχυνσης στην ομαλή κυκλική κίνηση και γνώση της σχέσης τους.

Παρατηρήσεις:

Διδασκαλία του περιεχομένου των υποενοτήτων περιλαμβανομένων των δραστηριοτήτων και των παραδειγμάτων.

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

Οριζόντια βολή Κίνηση βλήματος

Βίντεο οριζόντια βολή και ελεύθερη πτώση από: Harvard Natural Sciences Lecture Demonstrations

Ομαλή κυκλική κίνηση Το ακτίνιο

Μελέτη οριζόντιας βολής με το λογισμικό tracker (Ελεύθερο και Εξελληνισμένο): Από ΕΚΦΕ Ηλιούπολης

Προτείνεται η ιχνηλάτιση με βίντεο ανάλυση σφαίρας η οποία εκτελεί οριζόντια βολή. Λήψη δεδομένων μέσω πολλαπλών αναπαραστάσεων και διαπίστωση ότι στον άξονα x η συνιστώσα της ταχύτητας είναι σταθερή, ενώ στον άξονα ψ η επιτάχυνση είναι σταθερή και ίση με την επιτάχυνση της βαρύτητας.

8

Με το λογισμικό tracker θα μπορούσε να γίνει και η δημιουργία ενός καρτεσιανού δυναμικού μοντέλου για την προσομοίωσή της οριζόντιας βολής.

Ερωτήσεις: Προτείνονται προς απάντηση όλες οι ερωτήσεις

Ασκήσεις – Προβλήματα: 1,2, 6, 8, 9, 10

2              ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΟΡΜΗΣ

2.1  Η έννοια του συστήματος. Εσωτερικές και εξωτερικές δυνάμεις

2.2   Το φαινόμενο της κρούσης

2.3   Η έννοια της ορμής

2.4   Η δύναμη και η μεταβολή της ορμής

2.5   Η αρχή διατήρησης της ορμής

2.6   Μεγέθη που δεν διατηρούνται στην κρούση

2.7   Εφαρμογές της διατήρησης της ορμής

Περιλαμβάνονται και οι δραστηριότητες που αναφέρονται στις παραπάνω παραγράφους.

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος:

-Διάκριση εσωτερικών και εξωτερικών δυνάμεων σε ένα σύστημα σωμάτων

-Ορμή ως μια διατηρήσιμη ποσότητα σε κλειστά συστήματα

-Καθορισμός του συστήματος, και ερμηνεία φαινομένων, με τον νόμο μεταβολής της ορμής, την αρχή διατήρησης της ορμής και τη διατήρηση της μηχανικής ενέργειας

-Σύγκριση των συνθηκών για τη διατήρηση της ορμής και τη διατήρηση της ενέργειας

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

Κρούσεις σωμάτων , Διατήρηση τ ης ο ρμής

Βίντεο αρχής διατήρησης ορμής και ενέργειας, Βίντεο Πλαστικής κρούσης

10

Ερωτήσεις: Προτείνονται προς απάντηση όλες οι ερωτήσεις

Ασκήσεις – Προβλήματα: 1-17

Εργαστηριακή άσκηση: Διατήρηση της ορμής σε μία έκρηξη

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακού οδηγού της Α΄ Λυκείου ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός.

Βίντεο του πειράματος από το ΕΚΦΕ Καρδίτσας:

Φύλλο εργασίας για το εργαστήριο από το ΕΚΦΕ Αμπελοκήπων Αττικής Οδηγίες και φύλλο εργασίας από ΕΚΦΕ Χίου:

Διατήρηση της ορμής στη διάσπαση: Από ΕΚΦΕ Θεσπρωτίας

1

5 – ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ

ΒΑΡΥΤΗΤΑ

5.12  Το βαρυτικό πεδίο

5.13  Το βαρυτικό πεδίο της Γης

5.14  Ταχύτητα διαφυγής – Μαύρες τρύπες,

Μέχρι και την πρόταση «…Έτσι για παράδειγμα για τη Σελήνη βρίσκουμε 2,37 Km/s, για τον Άρη 4,97 Km/s, για το Δια 59,1 Km/s και για τον Ήλιο 618 Km/s.»

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος:

-Διατύπωση με σύμβολα και με λόγια του νόμου της παγκόσμιας έλξης και την προσεγγιστική του μορφή κοντά στη Γη

-Χρήση του νόμου της παγκόσμιας έλξης για την περιγραφή των προσεγγιστικά κυκλικών) κινήσεων τεχνητών δορυφόρων, σελήνης και πλανητών

-Γνώση του γιατί τα αντικείμενα δεν “φεύγουν” από τη Γη και του γιατί η Σελήνη δεν πέφτει στη Γη

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

Βαρύτητα και τροχιές: Εργαστήριο τ ης βαρύτ ητας

Ο Νόμος της παγκόσμιας έλξης και ο Νόμος του Coulomb , Βαρυτ ικό πεδίο τ ης Γης

Παρατηρήσεις:

Περιλαμβάνονται τα Παραδείγματα 5.13, 5.14

Να γίνει ως εφαρμογή (αλλά και ως αφορμή για επανάληψη των 1.2 και 1.3) ο υπολογισμός της ταχύτητας και της περιόδου δορυφόρου της Γης.

12

Δεν περιλαμβάνονται οι Δραστηριότητες και τα Ένθετα.

Ερωτήσεις: Πεδίο βαρύτητας της Γης: 35-42.

Ασκήσεις: Πεδίο Βαρύτητας: 76, 77, 78, 79, 80, 81,82,83

Προβλήματα: Επιλογή από 104 – 113

ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ

5.6  Η δυναμική ενέργεια πολλών σημειακών φορτίων.

5.7  Σχέση έντασης και διαφοράς δυναμικού στο ομογενές ηλεκτροστατικό πεδίο.

5.8  Κινήσεις φορτισμένων σωματιδίων σε ομογενές ηλεκτροστατικό πεδίο.

5.15 Σύγκριση Ηλεκτροστατικού και Βαρυτικού Πεδίου

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος:

-Περιγραφή με λόγια και με τύπους της κίνησης φορτισμένων σωματιδίων μέσα σε ηλεκτρικό πεδίο

-Διατύπωση της σχέσης της έντασης και της διαφοράς δυναμικού στο ομογενές ηλεκτρικό πεδίο.

-Χειρισμός του παλμογράφου ως ένα χρήσιμο πολυόργανο

-Διατύπωση των ομοιοτήτων και των διαφορών μεταξύ σημειακών ηλεκτρικών και βαρυτικών πεδίων

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

Ηλεκτρικά πεδία και φορτία

Κίνηση φορτισμένου σωματιδίου σε ομογενές ηλεκτρικό πεδίο Εγχειρίδιο παλμογράφου GRS-6032A Από ΕΚΦΕ Θεσπρωτίας Εγχειρίδιο παλμογράφου YB43280                                                                            Από ΕΚΦΕ Θεσπρωτίας Παλμογράφος. Η λειτουργία και η χρήση του Από ΕΚΦΕ Νέας Σμύρνης Παρατηρήσεις:

Περιλαμβάνονται τα παραδείγματα 5.6 και 5.7 Προτείνονται για επιλογή:

Ερωτήσεις σελ. 187, 8,9,10,12,13,14 και σελ. 188, 17-22

Ασκήσεις σελ. 194: 56,57 και σελ. 195: 58-63

Προβλήματα σελ. 201: 95-100

Εργαστηριακή δραστηριότητα:

Γνωριμία με τον παλμογράφο

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακο ύ οδηγο ύ της Β’ Τάξης ΓΕΛ Θετικής Κατεύθυνσης, σελ. 38.

ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός. Ενδεικτικά αναφέρεται το Βίντεο από το ΕΚΦΕ Καρδίτσας:

1

3 – ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ

3.1  Εισαγωγή.

3.2  Οι νόμοι των αερίων.

3.3  Καταστατική εξίσωση των ιδανικών αερίων.

3.4  Κινητική θεωρία

3.5   Τα πρώτα σημαντικά συμπεράσματα

𝑝 = 1 𝜌�̅̅2̅   και   1 ��̅̅2̅      = 3      𝑇

�

3                             2                         2

Ερμηνεία της πίεσης (μόνο ποιοτικά,

χωρίς απόδειξη) και συσχέτιση της απόλυτης θερμοκρασίας με τη μέση κινητική ενέργεια

Η ενεργός ταχύτητα να μη διδαχθεί.

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος:

-Διάκριση του μοντέλου του ιδανικού αερίου από το πραγματικό αέριο και αναφορά των σημαντικότερων προσεγγίσεων

-Περιγραφή με λόγια και με τύπους του νόμου των ιδανικών αερίων

-Ποιοτική και ποσοτική ερμηνεία της πίεσης

-Σχέση θερμοκρασίας και μέσης κινητικής ενέργειας των μορίων

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

Εικονικό εργαστήριο ΣΕΠ , Σχέση θερμο κρασίας ό γκου , Σχέση θερμο κρασίας πίεσης ,

4

Σχέση όγκου πίεσης

Εισαγωγή στα αέρια και νόμοι

Παρατηρήσεις:

Να μη δοθούν προβλήματα

Να δοθεί έμφαση στην λεκτική περιγραφή των δύο συμπερασμάτων. Προτείνονται για επιλογή

Ερωτήσεις: από σελ. 88: 1-8 από σελ.90: 9,11,12

Ασκήσεις σελ. 91: 16 – 22, 26.

4 ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ

4.1 Εισαγωγή

Στόχοι αναλυτικού προγράμματος:

4.2   Θερμοδυναμικό σύστημα.

4.3  Ισορροπία θερμοδυναμικού συστήματος.

4.4   Αντιστρεπτές μεταβολές.

4.5   Έργο παραγόμενο από αέριο κατά τη διάρκεια μεταβολών όγκου (χωρίς απόδειξη του τύπου 4.3)

4.6   Θερμότητα.

4.7   Εσωτερική ενέργεια

4.8   Πρώτος θερμοδυναμικός νόμος.

4.9   Εφαρμογή του πρώτου Θερμοδυναμικού νόμου σε ειδικές περιπτώσεις (Εκτός οι

τύποι: 𝑊 = ��𝑇�� 𝑉𝜏 

𝑉𝑎

� = ��𝑇�� 𝑉𝜏 , 𝑊 =  𝑝𝜏     𝑉𝜏 − 𝑝𝛼     𝑉𝛼  )

𝑉𝑎                                                                                   1−𝛾

4.11  Θερμικές μηχανές (εκτός το σχ. 4.19 και

η εικόνα 4.4)

4.12  Ο δεύτερος θερμοδυναμικός νόμος.

4.13  Η μηχανή του Carnot

-Σχεδίαση αντιστρεπτών θερμικών μεταβολών σε τυπικά διαγράμματα και διάκριση αντιστρεπτών από μη αντιστρεπτές μεταβολές

-Υπολογισμός του έργου που παράγει ένα αέριο κατά την εκτόνωση και συνδυασμός με τεχνολογικές εφαρμογές

-Διατύπωση με λόγια και με τύπους του 1ου θερμοδυναμικού νόμου και εφαρμογή σε φυσικά προβλήματα

-Περιγραφή μιας τυπικής μηχανής Carnot και υπολογισμός της απόδοσής της

Ενδεικτικές Προσομοιώσεις/δραστηριότητες:

1ος Θερμοδυναμικός νόμος , Ισό χωρη μ εταβο λή Ισό θερμ η μεταβο λή

Αδιαβατική μεταβολή , Μετ αβο λές αερίων – διάγραμμα P-V

6

Βίντεο ισόθερμης μεταβολής από το ΕΚΦΕ Καρδίτσας

Παρατηρήσεις:

Να δοθεί έμφαση στους δύο νόμους της θερμοδυναμικής, στην κυκλική μεταβολή, στο σχήμα 4.20, τον συντελεστή απόδοσης θερμικής μηχανής και τη μηχανή Carnot

Να γίνουν τα παραδείγματα 4.1, 4.2 και 4.5

Να μη γίνει το παράδειγμα 4.4 και παρόμοιες ασκήσεις. Να μη δοθούν προβλήματα

Προτείνονται για επιλογή

Ερωτήσεις: 1-10 , 12-19, 25-32

Ασκήσεις: 47, 52, 53

ΕΝΟΤΗΤΑ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

ΚΡΟΥΣΕΙΣ

-Καθορισμός του συστήματος, και ερμηνεία φαινομένων, με τον νόμο μεταβολής της ορμής, την αρχή διατήρησης της ορμής και τη διατήρηση της μηχανικής ενέργειας

-Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας.

Συντηρητικές δυνάμεις, έργο συντηρητικής δύναμης και αντίστοιχη διαφορά δυναμικής ενέργειας, Θεώρημα μεταβολής της κινητικής ενέργειας, Θερμική ενέργεια και διατήρηση της ολικής ενέργειας συστήματος.

Έννοιες: Ορμή, Σύστημα, εσωτερικές και εξωτερικές δυνάμεις, Κινητική και Δυναμική ενέργεια, Έργο δύναμης, Θερμική ενέργεια, Θερμότητα, Θερμοκρασία

Νόμοι: 1ος, 2ος, και 3ος νόμος Νεύτωνα, Αρχή διατήρησης της ορμής, Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας.

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΣΤΕΡΕΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

-Σχεδιασμός των διανυσμάτων και σχέσεις της γραμμικής ταχύτητας, της γωνιακής ταχύτητας και της κεντρομόλου επιτάχυνσης στην ομαλή κυκλική κίνηση

-Εξισώσεις προσδιορισμού της ταχύτητας και της θέσης ενός κινητού σε ευθύγραμμες ομαλές και σε ευθύγραμμες ομαλά μεταβαλλόμενες κινήσεις.

Συσχετισμός με γραφικές αναπαραστάσεις

-Σχεδίαση και σύνθεση δυνάμεων, τρίτος νόμος του Νεύτωνα

Έννοιες: ακτίνιο (rad), γραμμική και γωνιακή ταχύτητα, κεντρομόλος επιτάχυνση, Ισορροπία

Νόμοι: 1ος  2ος  και 3ος   Νόμος Νεύτωνα

ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ

– Εφαρμογή του 2ου νόμου του Νεύτωνα για τον υπολογισμό της επιτάχυνσης, της δύναμης, του συντελεστή τριβής ή και της μάζας.

Έννοιες:     Περιοδική     κίνηση,     Περίοδος,     συχνότητα, δυναμική ενέργεια ελατηρίου

Νόμοι: Νόμος του Hook, 1ος, 2ος, και 3ος  νόμος Νεύτωνα

ΚΥΜΑΤΑ

hm(a ) +hm(b ) = 2sun(a – b )hm(a + b )

2               2

Έννοιες: Ένταση ηλεκτρικού πεδίου, γωνία  προσπτώσεως

και γωνία ανακλάσεως

Νόμοι: Ανάκλαση και νόμος της ανάκλασης

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η/Μ ΕΠΑΓΩΓΗ

-Εύρεση της ισοδύναμης αντίστασης σε απλά κυκλώματα, επίλυση απλών κυκλωμάτων και υπολογισμός της ηλεκτρικής ενέργειας σε συσκευές.

Έννοιες: Ένταση ηλεκτρικού ρεύματος, ΗΕΔ πηγής Διαφορά δυναμικού, Ηλεκτρική Ισχύς.

Νόμοι: Νόμος του Οhm, Νόμος του Οhm για κλειστό κύκλωμα. Αρχή διατήρησης ηλεκτρικού φορτίου Α’ και Β΄κανόνας του Κίρχωφ. Αρχή διατήρησης της ενέργειας, νόμος κεντρομόλου δύναμης, πρώτος και δεύτερος νόμος του Νεύτωνα.

Παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η αντίσταση ενός αντιστάτη.

Περίμετρος και εμβαδόν κύκλου

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΒΑΝΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ

– Περιγραφή του φωτός ως τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος και συζήτηση για τα πρότυπα του φωτός και τα φαινόμενα που ερμηνεύουν.

-Έργο δύναμης ηλεκτρικού πεδίου όταν μετατοπίζεται ηλ. φορτίο ανάμεσα σε δύο σημεία που παρουσιάζουν διαφορά δυναμικού και ορισμός του ηλεκτρονιοβόλτ (eV).

-Tο πρότυπο του Bohr για το υδρογόνο

-Κινητική θεωρία των αερίων

Ποτενσιόμετρο

Έννοιες: Ισχύς, Μέση κινητική ενέργεια ανά μόριο, Θερμική ενέργεια

Φαινόμενα: Περίθλαση 1eV=1,6.10-19 J.

1 nm=10-9 m, το 1 angstrom 1�̇=10-10m

5.2

Κρούσεις

5.3

Κεντρική ελαστική κρούση δύο σφαιρών

5.4

Ελαστική κρούση σώματος με άλλο ακίνητο πολύ μεγάλης μάζας

4.1

Εισαγωγή

4.2

Κινήσεις των στερεών σωμάτων

4.3

Ροπή δύναμης

4.4

Ισορροπία στερεού σώματος

4.7

Στροφορμή (Εκτός από : (α) την παράγραφο 4.7 Β, (β) την απόδειξη και λεκτική διατύπωσης της σχέσης 4.18 της παραγράφου 4.7 Γ που αναφέρεται στο στερεό)

4.8

Διατήρηση στροφορμής. (Μέχρι και την διατύπωση της, δηλαδή έως την   έκφραση

«Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα είναι μηδέν η ολική στροφορμή του συστήματος παραμένει σταθερή»)

1.2

Περιοδικά φαινόμενα

1.3

Απλή αρμονική ταλάντωση (Δεν θα διδαχθούν ασκήσεις και προβλήματα με αρχική φάση διάφορη του 0 και π/2 στις εξισώσεις κίνησης)

1.5

Φθίνουσες ταλαντώσεις (Εκτός από «β. Ηλεκτρικές Ταλαντώσεις»)

1.6

Εξαναγκασμένες ταλαντώσεις (από την 1-6β, μόνο τις εφαρμογές του συντονισμού στις μηχανικές ταλαντώσεις)

2.2

Μηχανικά Κύματα

2.3

Επαλληλία ή Υπέρθεση Κυμάτων

2.4

Συμβολή Δύο Κυμάτων Στην Επιφάνεια Υγρού (Εφαρμογή της αρχής της επαλληλίας μόνο για σύγχρονες πηγές και εύρεση των σημείων ενισχυτικής και καταστροφικής συμβολής κοντά στις πηγές. Εκτός η μαθηματική μελέτη των σελίδων 50,51 και η εύρεση του πλάτους σε τυχόν σημείο. Εκτός οι ασκήσεις και τα προβλήματα με πηγές οι οποίες δεν είναι σύγχρονες και  με σημεία τα οποία

έχουν ενδιάμεσο πλάτος καθώς και προβλήματα που αφορούν την εύρεση της τιμής του πλάτους και της περιόδου)

2.5

Στάσιμα Κύματα

4.1

Εισαγωγή

4.2

Νόμος των Biot και Savart

4.3

Εφαρμογές του νόμου των Biot και Savart. Εκτός από: (α) τη σχέσης 4.2 (β) ερωτήσεις, ασκήσεις και προβλήματα στα οποία απαιτείται ανάλυση του ΔΒ σε συνιστώσες.

4.4

Νόμος του Ampere

4.5

Μαγνητική ροή

4.7

Δύναμη που ασκεί το μαγνητικό πεδίο σε κινούμενο φορτίο

4.8

Κίνηση φορτισμένων σωματιδίων μέσα σε μαγνητικό πεδίο (εκτός από «Δ. Κίνηση σε ανομοιογενές μαγνητικό πεδίο»)

4.9

Εφαρμογές της κίνησης φορτισμένων σωματιδίων

4.10

Δύναμη Laplace (εκτός από την απόδειξη της σχέσης � = 𝐵𝐼�𝜂��)

4.11

Μαγνητική δύναμη ανάμεσα σε δύο παράλληλους ρευματοφόρους αγωγούς

5.1

Εισαγωγή

5.2

Ηλεκτρομαγνητική επαγωγή

5.3

Ευθύγραμμος αγωγός κινούμενος σε μαγνητικό πεδίο (Εκτός από το παράδειγμα 5.3 και εκτός (α) ασκήσεις και προβλήματα απόκτησης οριακής ταχύτητας ράβδου που κινείται σε κεκλιμένο επίπεδο, (β) επαγωγικής τάσης ράβδου σε συνδυασμό με υπάρχουσα πηγή ΗΕΔ και (γ) γενικά ερωτήματα σε ασκήσεις και προβλήματα υπολογισμού φυσικών μεγεθών (π.χ. της θερμότητας, του διαστήματος) μέχρι την απόκτηση της οριακής ταχύτητας της ράβδου.

5.4

Ο κανόνας του Lenz και η αρχή διατήρησης της ενέργειας στο φαινόμενο της επαγωγής

5.5

Στρεφόμενος αγωγός

5-6

Στρεφόμενο πλαίσιο – εναλλασσόμενη τάση

5-7

Εναλλασσόμενο ρεύμα

5-8

Ενεργός ένταση – Ενεργός τάση

5-9

Ο νόμος του Joule – Ισχύς του εναλλασσόμενου ρεύματος

5.14

Αυτεπαγωγή

2.6

Παραγωγή Ηλεκτρομαγνητικών Κυμάτων

2.8

Το φάσμα της Ηλεκτρομαγνητικής Ακτινοβολίας

7.1

Εισαγωγή

7.2

Η ακτινοβολία του μέλανος σώματος

7.3

Το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο

7.4

Φαινόμενο Compton (Έως και την έκφραση «όπου Κe  η κινητική ενέργεια του

ανακρουόμενου ηλεκτρονίου» εκτός η απόδειξη της σχέσης   �′ − � =  ℎ   (1 −

𝑚𝑐

𝜎���) )

7.5

Η κυματική φύση της ύλης

7.6

Αρχή της αβεβαιότητας

7.7

Κυματοσυνάρτηση και εξίσωση Schrödinger (μέχρι και τη συνθήκη κανονικοποίησης, εκτός η εξίσωση του Schrödinger δηλαδή το «Πως βρίσκουμε όμως μια κυματοσυνάρτηση» )

ΦΥΣΙΚΕΣ ΣΤΑΘΕΡΕΣ KAI ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗΣ

Μάζα πρωτονίου,     mp =1,67∙10-27 kg

Φορτίο ηλεκτρονίου (απόλυτη τιμή), e=1,6 ∙10-19C

Μάζα νετρονίου,       mn =1,67 ∙ 10-27 kg

Ηλεκτρονιοβόλτ, 1eV=1,6 ∙10-19J

Μάζα ηλεκτρονίου,   me =9,11∙ 10-31 kg

Ταχύτητα του φωτός, c =3 ∙ 108 m/s

Επιτάχυνση λόγω της βαρύτητας κοντά στην επιφάνεια της Γης, g=9,8 m/s2

Ηλεκτρική σταθερά, k=1/4πε0=9∙109 Ν∙m2/C2

Σταθερά παγκόσμιας έλξης, G=6,67∙10-11 m3/kg∙s2

Μαγνητική διαπερατότητα του κενού,  μ0=4π ∙ 10-7Wb/A.m = 4π ∙ 10-7(T.m/A)

Σταθερά του Planck, h=6,63.10-34  J∙s = 4,14.10-15 eV∙s

hc = 12,42×10-7eV ×m = 12,42×10-7eV ×109 nm =1242eV  ×nm » 1200eV  ×nm

ΠΡΟΘΕΜΑΤΑ ΜΟΝΑΔΩΝ ΜΕΤΡΗΣΗΣ

ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ -ΤΡΙΓΩΝΟΜΕΤΡΙΑ

ΟΡΘΟΓΩΝΙΟ ΤΡΙΓΩΝΟ

Εμβαδόν παραλληλογράμμου: Α=βυ

hmq = a    ,    sunq = b

c                      c

1012               ® tera (T)

Περίμετρος κύκλου: C=2πr

109      ® giga (G)

Εμβαδόν κύκλου: Α=πr2

ejq = a

b

106      ® mega (M)

Εμβαδόν σφαίρας: A=4πr2

103      ® kilo (k)

c 2  = a 2 + b 2

Όγκος σφαίρας: V  = 4pr 3

3

10-2     ® centi (c)

c

θ

b

10-3     ® milli (m)

Μήκος τόξου κύκλου s=r θ

10-6     ® micro (μ)

hma +hmb = 2sun(a – b )hm(a + b )

2               2

10-9     ®  nano (n)

10-12   ®  pico (p)

ΜΟΝΑΔΕΣ, ΣΥΜΒΟΛΑ

μέτρο,  m

χερτζ, Ηz

τζουλ ,      J

ηλεκτρονιοβόλτ, eV

χιλιόγραμμο, kg

τέσλα, T

νιούτον,  Ν

κέλβιν,   Κ

δευτερόλεπτο, s

χένρι,   H

βολτ,        V

βατ,        W

αμπέρ,  Α

ομ,        Ω

κουλόμπ, C

ακτίνιο, rad

ΤΡΙΓΩΝΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

θ

00

300

370

450

530

600

900

ημθ

0

1/2

3/5

2 / 2

4 / 5

3 / 2

1

συνθ

1

3 / 2

4 / 5

2 / 2

3/5

1/2

0

εφθ

0

3 / 3

3 / 4

1

4 / 3

3

_

ΚΡΟΥΣΕΙΣ- MHXANIKH ΣΤΕΡΕΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ- ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ

υ=υ0+αt

x = x  +u t + 1at 2 0         0      2

u2  =u2  + 2aDx

0

u΄    = m1  – m2 u

1         m  + m         1

1               2

u΄     =    2m1                u

2         m  + m        1

1               2

υ: ταχύτητα

x: θέση Δx:μετατόπιση α: επιτάχυνση m: μάζα

p: ορμή

F: δύναμη Τολ: τριβή ολίσθησης

μ:συντελεστής τριβής

Ν: κάθετη δύναμη

Κ: κινητική ενέργεια

E  = F

q

I  = dq

dt I =V  

R

I  =  E  

Rol

V =W

q

Rol = R1 + R2 + R3

F   = BAsunq

B

F  = B q uhmq

F  = BI  hmj

m I  I  F  =        0      1   2   

2p   a

Eep  = Bu

d F

E    = –N              B  

ep                          dt

E      = –L di

aut                   dt

Α: εμβαδόν

Β: μαγνητικό πεδίο ΦB: μαγνητική ροή Ε: ηλεκτρικό πεδίο, ΗΕΔ

F: δύναμη

q: ηλεκτρικό φορτίο

Εεπ: ΗΕΔ από επαγωγή

Ι: ηλεκτρικό ρεύμα V: διαφορά δυναμικού

W: έργο

R: αντίσταση

dp

SF  = ma =

dt

Τολ=μ Ν

K = 1 mu2

2

p = m υ

u = ds

dt

u2

a  =

k            r

dq     2p

w =        =         = 2pf dt           T

T  = 1

f

u    = wR         a     = d w

cm                                         gwn          dt

a     = a    R

cm              gwn

τ = F =F d

dL

L=m υr                 Stex  = dt

s: τόξο ή διάστημα ακ:κεντρομόλος επιτάχυνση

R ή r: ακτίνα ω: γωνιακή ταχύτητα

θ: γωνία

T: περίοδος

f: συχνότητα ucm: ταχύτητα κέντρου μάζας αγων: γωνιακή επιτάχυνση αcm:επιτάχυνση κέντρου μάζας τ: ροπή

, d: μήκος ή απόσταση

L: στροφορμή

  1   =  1      1      1                               

+      +

Rol          R1         R2          R3

R = r

A

DB = m0 I D  hmq

4p   r 2

m 2I

B =   0

4pr

m 2pI

B =    0

4pr

SB D sunq = m I

0  egk

B = m In

0

n = N

N 2

L = mm       A

0

U = 1 LI 2

2

c = lf E = c B

E = E     hm2p( t      x )

–

max                      T     l

B = B    hm2p( t      x )

–

max                     T     l

ή α: μήκος ή απόσταση Εαυτ: ΗΕΔ από αυτεπαγωγή

U: ενέργεια μαγν. πεδίου

Rολ: ολική αντίσταση ρ: ειδική αντίσταση

L: συντελεστής αυτεπαγωγής T: περίοδος

λ: μήκος κύματος r: ακτίνα ή απόσταση

n: αριθμός σπειρών ανά μονάδα μήκους N: αριθμός σπειρών

υ: ταχύτητα θ, φ: γωνία μ:μαγνητική

διαπερατότητα

c: ταχύτητα φωτός

ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ

ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟ ΡΕΥΜΑ

x=Aημ(ωt+φ) υ=ωΑσυν(ωt+φ) a=-ω2Αημ(ωt+φ) F = – D x

U = 1 Dx 2

2

υ=λ f

F=-bυ

A = A e -Lt

0

y  = Ahm2p( t  ± x )

T       l

2px        2pt

y  = 2Asun        hm

l         T

Α: πλάτος

x: απομάκρυνση, θέση

υ: ταχύτητα

α: επιτάχυνση

ω: γωνιακή συχνότητα

φ: αρχική φάση

f: συχνότητα

D: σταθερά επαναφοράς

T: περίοδος

b: σταθερά απόσβεσης

λ:μήκος κύματος

T: περίοδος

U: δυναμική ενέργεια

y: απομάκρυνση

υ=Vημωt V=NBωΑ

i = Ihm(wt )

i  = u

R

I    =  I  

en

2

V    = V  

en

2

p=υ i

P =W

T

υ: στιγμιαία τάση

V: πλάτος τάσης

i: στιγμιαίο ρεύμα

Ι : πλάτος ρεύματος Iεν: ενεργός ένταση Vεν: ενεργός τάση

P: Μέση ισχύς

p: Στιγμιαία ισχύς

Τ:περίοδος R: αντίσταση

W: ενέργεια ηλ. ρεύματος

Ν: αριθμός σπειρών

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΒΑΝΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ

λmaxT=σταθ

E  = hf  = pc   ,    p = h

l

Κ=hf–Φ

c = lf

l ‘- l =   h   (1 – sunj )

mec

Dp  Dx  ³  h   ,    DE Dt  ³ h 

x                    2p                           2p

2

åY  dV  = 1

Τ: θερμοκρασία

E: ενέργεια

p: ορμή

c: ταχύτητα φωτός

f: συχνότητα

x: θέση

K: Κινητική ενέργεια

λ:μήκος κύματος

φ: γωνία

t: χρόνος

Φ: Έργο εξαγωγής Δ: αβεβαιότητα

Ψ: κυματοσυνάρτηση

V: όγκος

Τίτλος

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Προτεινόμενο υποστηρικτικό υλικό

Προτεινόμενος αριθμός διδακτικών ωρών

1. Μετρήσεις μήκους – Η Μέση Τιμή

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (1).

Φύλλο εργασίας: Από ΕΚΦΕ Αμπελοκήπων Παρουσιάσεις βίντεο από το ΕΚΦΕ Καρδίτσας

Ακρίβεια μετρήσεων και μέση τιμή Από ΕΚΦΕ Αμπελοκήπων Μετρήσεις και σφάλματα, παρουσίαση από το ΕΚΦΕ Ρεθύμνου:

2

2.Μετρήσεις Χρόνου – Η Ακρίβεια

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (2).

Παρουσιάσεις μέτρησης χρόνου με ppt Κατανόηση ιστορικού χρόνου: Φωτόδενδρο Μέτρηση του χρόνου: Από ΕΚΦΕ Αμπελοκήπων

2

3.Μετρήσεις μάζας – Τα διαγράμματα

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (3).

Προσομοίωση για τη Μάζα και το Βάρος: Από φωτόδενδρο Ζυγός ισορροπίας: Από φωτόδενδρο

Επιμήκυνση και μάζα : Από PHET Παρουσιάσεις βίντεο από το ΕΚΦΕ Καρδίτσας Μέτρηση μάζας: Από ΕΚΦΕ Αμπελοκήπων

2

4.Μέτρηση όγκου

Φυσική Β΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός οδηγός (νέος)

Εργαστηριακή άσκηση 2

Εργαστηριακός οδηγός, άσκηση 2 (σελ. 22)

Μέτρηση όγκου στερεού: ΕΚΦΕ Καρδίτσας

Αναφορές για τη φυσική Α Γυμνασίου: από το ΕΚΦΕ Λακωνίας:

2

5.Μέτρηση Πυκνότητας

Φυσική Β΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός οδηγός (νέος)

Εργαστηριακή άσκηση 3

Εργαστηριακή άσκηση 4

Εργαστηριακός οδηγός, άσκηση 3 και 4 (σελ. 25 και 29)

Πείραμα από το ΕΚΦΕ Σερρών

Παρουσιάσεις βίντεο από το ΕΚΦΕ Καρδίτσας (πυκνότητα στερεού) Παρουσιάσεις βίντεο του ΕΚΦΕ Ρεθύμνου (πυκνότητα στερεού και υγρού)

Πυκνότητα από PHET

4 (2 + 2)

6.Μετρήσεις Θερμοκρασίας – Η Βαθμονόμηση

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (4).

Μέτρηση θερμοκρασίας, Κλίμακες θερμοκρασίας : Από Φωτόδενδρο Μέτρηση θερμοκρασίας και βαθμονόμηση: Από ΕΚΦΕ Αμπελοκήπων Βαθμονόμηση θερμομέτρου από το ΕΚΦΕ Σερρών  Φύλλο εργασίας

2

7.Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία – Η Θερμική Ισορροπία

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (5).

Βίντεο: με το μικρόκοσμο εξηγώ τη θερμότητα και τη θερμοκρασία Θερμότητα – θερμοκρασία (Σενάριο από Αίσωπο)

Εργαστηριακή άσκηση “Θερμική ισορροπία” με χρήση θερμομέτρων    :

Από Αίσωπο

Εργαστηριακή άσκηση “Θερμική ισορροπία” με χρήση αισθητήρων θερμοκρασίας: Από Αίσωπο

Απορρόφηση και εκπομπή ενέργειας: Από Φωτόδενδρο

4

8.Το Ηλεκτρικό βραχυ- Κύκλωμα – Κίνδυνοι και

«Ασφάλεια»

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (10).

Βίντεο: Βραχυκύκλωμα και ασφάλειες: Από φωτόδενδρο Προσομοίωση ηλεκτρικού κυκλώματος: Από φωτόδενδρο Δημιουργία εικονικών κυκλωμάτων: Από PHET

2

9.Από τον Ηλεκτρισμό στον Μαγνητισμό – ΄Ενας Ηλεκτρικός (ιδιο-) Κινητήρας

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (11).

Ηλεκτρικός κινητήρας: Από Φωτόδενδρο

Βίντεο από το ΕΚΦΕ Καρδίτσας (ηλεκτρομαγνήτης)

2

10.Από το Μαγνητισμό στον Ηλεκτρισμό – Μια Ηλεκτρική (ιδιο-) Γεννήτρια

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (12).

Νόμος του Faraday, Γεννήτρια: Από PHET

1

Διδακτική ενότητα

Συνιστώμενες διδακτικές πρακτικές

Παρατηρήσεις Προτεινόμενο υποστηρικτικό υλικό

Προτεινόμενος αριθμός διδακτικών ωρών

Κεφ. 1 –

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

2

1.3 Τα φυσικά μεγέθη και οι μονάδες τους

Προτείνεται να γίνει αναφορά στις μονάδες και μετατροπές τους, λόγω των δυσκολιών που συναντούν οι μαθητές/τριες στην εκμάθησή τους.

Με το παράδειγμα της πυκνότητας και τον λειτουργικό ορισμό της να εξηγηθεί το νόημα του λόγου δύο φυσικών μεγεθών.

Τα θεμελιώδη μεγέθη (το μήκος, ο χρόνος και η μάζα). Παράγωγα μεγέθη (εμβαδόν, όγκος, πυκνότητα). Πολλαπλάσια και υποπολλαπλάσια.

Επιλογή από τις ερωτήσεις τις εφαρμογές και τις ασκήσεις του βιβλίου.

Κεφ. 2 – Κινήσεις

6

2.1 Περιγραφή της κίνησης

Προτείνεται να υλοποιηθούν οι δραστηριότητες για την κατανόηση των εννοιών : Θέση, μετατόπιση, χρονικό διάστημα, ταχύτητα μέση και στιγμιαία ταχύτητα στην καθημερινή γλώσσα:

«Προσδιορισμός θέσης σώματος» (σελ. 25)

Σύστηµα αναφοράς – Υλικό σηµείο – Θέση – Μετατόπιση – Τροχιά Χρονική στιγµή – Χρόνος

Προτείνονται οι προσομοιώσεις:

Θέση – μετατόπιση, Μέτρο μετατόπισης και μήκος διαδρομής Προσδιορισμός της θέσης, Μελετώντας την έννοια της μετατόπισης, Μετατόπιση, Μετατόπιση και τροχιά

Εξάσκηση στην έννοια “θέση”, Εξάσκηση στην έννοια μετατόπιση

και «Σημείο αναφοράς και μετατόπιση» (σελ. 27)

Προτείνεται το φύλλο αξιολόγησης για τη θέση – μετατόπιση από το Βιβλίο Εκπαιδευτικού, σελ. 44

2.2 Η έννοια της ταχύτητας

Να διδαχθεί η εισαγωγή και οι υποενότητες:

·         Μέση ταχύτητα στην καθημερινή γλώσσα

·         Στιγμιαία ταχύτητα στην καθημερινή γλώσσα

Να μη διδαχθεί η Διανυσματική περιγραφή της ταχύτητας

Μέση ταχύτητα – Στιγµιαία ταχύτητα – Μονάδες στο S.I.

Στοιχειώδης ορισµός του διανύσµατος Κλίμακα ταχυτήτων

2.3 Κίνηση με σταθερή ταχύτητα

Να μη διδαχθεί

Ερωτήσεις – Ασκήσεις

ΟΧΙ σε ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε:

ΟΧΙ στις ερωτήσεις: 1iii, 3iv, 3v,

ΟΧΙ της ενότητας εφαρμογής γνώσεων: 1, 2

ΟΧΙ οι ασκήσεις: 1, 3, 4, 6, 8.

2.4 κίνηση με μεταβαλλόμενη ταχύτητα

Να μη διδαχθεί

Εργαστηριακή άσκηση

Εργαστηριακή δραστηριότητα: Άσκηση 6 του εργαστηριακού οδηγού:

«Μελέτη των ευθύγραμμων κινήσεων».

Άσκηση 6 του εργαστηριακού οδηγού (σελ. 33)

Κεφ. 3 –

ΔΥΝΑΜΕΙΣ

10

Κίνηση και αλληλεπίδραση: Δύο γενικά

Να διδαχθεί

Κίνηση και Αλληλεπίδραση: Δυνάμεις (βίντεο)

χαρακτηριστικά της ύλης

3.1 Η έννοια

«Δύναμη»

Να διδαχθεί

Σχεδίαση δυνάμεων, Η έννοια της δύναμης Quiz: Μέτρηση δύναμης με ελατήριο, Η δύναμη ως το αίτιο παραμόρφωσης ή και μεταβολής της ταχύτητας Μέτρηση της Δύναμης – Hooke

3.2 Δύο σημαντικές δυνάμεις στον κόσμο

Να διδαχθεί

Μάζα και Βάρος, Μελετώντας την τριβή σε διαφορετικές επιφάνειες, Σχεδίαση του βάρους http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/1675

3.3 Σύνθεση και ανάλυση δυνάμεων

Να διδαχθούν οι υποενότητες, παράγραφοι

·         Σύνθεση δυνάμεων – Συνισταμένη

·         Σύνθεση δυνάμεων με την ίδια διεύθυνση

·         Σύνθεση δυνάμεων με διαφορετικές

(κάθετες μόνον) διευθύνσεις.

Να μην διδαχθούν οι υποενότητες:

·         Δύναμη που ασκείται σε τραχιά επιφάνεια

·         Ανάλυση δύναμης

Σημ. Ο χρόνος να χρησιμοποιηθεί για την κατανόηση των αντίστοιχων φαινομένων και νόμων σε μία διάσταση

Προαιρετικά για την υποστήριξη της διδασκαλίας μπορεί να πραγματοποιηθεί η

Προτείνονται οι προσομοιώσεις: Σύνθεση δυνάμεων

Σύνθεση δυνάμεων, Σύνθεση συγγραμμικών δυνάμεων:

εργαστηριακή άσκηση 8, «Σύνθεση δυνάμεων». (σελ. 41)

3.4 Δύναμη και ισορροπία

Να διδαχθεί

Δυνάμεις και κίνηση

3.5 Ισορροπία υλικού σημείου

Να διδαχθεί η εισαγωγή (α΄ νόμος Newton) Να μην διδαχθούν η υποενότητα «Ανάλυση δυνάμεων και ισορροπία» όπως και το παράδειγμα 3.2

Μάζα και αδράνεια

Μελέτη της αδράνειας με το Interactive Physics

3.6 Δύναμη και μεταβολή της ταχύτητας

Να διδαχθεί

Αδράνεια και πυκνότητα

3.7 Δύναμη και αλληλεπίδραση

Να διδαχθεί (γ΄ νόμος Newton)

Να μην διδαχθεί η υποενότητα

«Εφαρμογές»

Δράση και αντίδραση

Εργαστηριακή άσκηση 10: Μέτρηση Δύναμης – Νόμος του Hooke

Εργαστηριακή άσκηση 10, «Μέτρηση Δύναμης – Νόμος του Hooke» (σελ. 47)

Βίντεο από το ΕΚΦΕ Καρδίτσας Μέτρηση δύναμης με ελατήριο Ερωτήσεις και Ασκήσεις

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

ΟΧΙ οι ερωτήσεις: 2, 3, 6,12, 13

ΟΧΙ οι ασκήσεις: 4, 5, 7, 8, 10, 12,13.

Κεφ. 4 – ΠΙΕΣΗ

Να διδαχθεί η εισαγωγή «Πίεση και Δύναμη δύο διαφορετικές έννοιες»

Πίεση Δύναμη και Επιφάνεια

8

4.1 Πίεση

Να διδαχθεί (εκτός το παράδειγμα της εικόνας 4.4 )

Σενάριο για την πίεση

4.2 Υδροστατική πίεση

Να διδαχθεί

Υδροστατική Πίεση

Μανόμετρο και Υδροστατική πίεση

4.3

Ατμοσφαιρική πίεση

Να διδαχθεί

Να μην διδαχθεί η υποενότητα «Πως υπολογίζουμε την ατμοσφαιρική πίεση».

Βίντεο για την Ατμοσφαιρική – Υδροστατική πίεση Βίντεο για την Ατμοσφαιρικη πίεση

4.4 Μετάδοση των πιέσεων στα ρευστά. Αρχή του Πασκάλ

Να διδαχθεί

Αρχή του Pascal

4.5 Άνωση – Αρχή του Αρχιμήδη

Να διδαχθεί

Σενάριο διδασκαλίας από το Μείζον πρόγραμμα επιμόρφωσης Ψηφιακό σενάριο για την Άνωση

4.6 Πλεύση

Να μη διδαχθεί

Εργαστηριακές ασκήσεις 12, 14

Εργαστηριακή δραστηριότητα Εργαστηριακή άσκηση 12

«Άνωση – Αρχή του Αρχιμήδη»

Εργαστηριακή άσκηση 14,

«΄Ανωση και βάρος του υγρού που εκτοπίζει το σώμα – Η Αρχή του Αρχιμήδη».

Φύλλο εργασίας από ΕΚΦΕ Αμπελοκήπων

Άνωση, Αρχή του Αρχιμήδη και βίντεο : Από ΕΚΦΕ Καρδίτσας

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

ΟΧΙ οι ερωτήσεις της ενότητας εφαρμογής γνώσεων 5, 6, 8, 9, 11,

13

ΟΧΙ οι ασκήσεις 1, 6, 7, 8, 9.

Κεφ. 5 ΕΝΕΡΓΕΙΑ

10

Ενέργεια: Μια θεμελιώδης έννοια της φυσικής

Να διδαχθεί

Ενέργεια μορφές και μετατροπές

5.1 Έργο και Ενέργεια

Να διδαχθεί η 3η παράγραφος «Σήμερα, με την έννοια του έργου … από εσένα στα βιβλία».

Να διδαχθεί: ΄Εργο δύναμης, από τι εξαρτάται το έργο μιας δύναμης, μονάδες έργου, περιπτώσεις έργου

Σημ. Ο χρόνος μελέτης να αφιερωθεί σε εισαγωγικές εφαρμογές όπου η δύναμη και η μετατόπιση είναι συγγραμμικές.

Έργο σταθερής δύναμης

5.2 Δυναμική – Κινητική ενέργεια. Δύο βασικές μορφές ενέργειας.

Να διδαχθεί

Βαρυτική δυναμική ενέργεια, Κινητική ενέργεια

5.3 Η μηχανική ενέργεια και η διατήρησή της.

Να διδαχθεί

Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας

5.4 Μορφές και μετατροπές ενέργειας

Να διδαχθεί

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Θεμελιώδεις μορφές ενέργειας» και «Μετατροπές ενέργειας»

Ενέργεια μορφές και μετατροπές, Ενεργειακό πάρκο

5.5 Διατήρηση της ενέργειας

Να διδαχθεί (περιληπτικά ενσωματώνοντάς τη στην 5.4 παραγρ.)

5.6 Πηγές ενέργειας

Να μη διδαχθεί

5.7 Απόδοση μιας μηχανής

Να διδαχθεί

5.8 Ισχύς

Να διδαχθεί

Να μη διδαχθεί η «Ισχύς και κίνηση».

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

ΟΧΙ οι ερωτήσεις 4ii, 7,

ΟΧΙ της ενότητας εφαρμογής γνώσεων 10, 17

ΟΧΙ οι ασκήσεις 12γ, 13γ, 16, 17.

Κεφ. 6 –

ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ

8

Η θερμότητα και ο ανθρώπινος πολιτισμός

Να διδαχθεί

6.1 Θερμόμετρα και μέτρηση θερμοκρασίας

Να μη διδαχθεί ( το περιεχόμενό της έχει προσεγγιστεί στην Α’ Γυμνασίου, φύλλο εργασίας (4).

6.2 Θερμότητα: Μια μορφή ενέργειας

Να διδαχθεί (μέρος του περιεχομένου της αναμένεται να έχει προσεγγιστεί και στην Α’ Γυμνασίου, φύλλο εργασίας (5))

6.3 Πως μετράμε τη θερμότητα

Να διδαχθεί

Ο νόμος της θερμιδομετρίας Να γίνει το παράδειγμα 6.1

6.4

Θερμοκρασία, Θερμότητα και μικρόκοσμος

Να διδαχθεί [μέρος του περιεχομένου της αναμένεται να έχει προσεγγιστεί στην Α’ Γυμνασίου, φύλλο εργασίας (5)]

Καταστάσεις της ύλης _τα βασικά

6.5 Θερμική διαστολή και συστολή

Να διδαχθούν τα είδη διαστολών (ποιοτικά χωρίς μαθηματικές σχέσεις) και η διαστολή του νερού

Βίντεο :Διαστολή και συστολή στερεών Βίντεο Διαστολή και συστολή αερίων Μια φυσική ανωμαλία του νερού

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

ΟΧΙ στις ερωτήσεις: 1, 2, 3.

ΟΧΙ από τις ερωτήσεις , από τη 2η  ομάδα: 1-5

ΟΧΙ οι ασκήσεις 4, 7, 9,10,11,12.

Διδακτική ενότητα

Συνιστώμενες διδακτικές πρακτικές

Παρατηρήσεις Προτεινόμενο υποστηρικτικό υλικό

Προτεινόμενος αριθμός διδακτικών ωρών

Κεφ. 1 –

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1

1.3 Τα φυσικά μεγέθη και οι μονάδες τους

Προτείνεται να γίνει αναφορά στις μονάδες και μετατροπές τους, λόγω των δυσκολιών που συναντούν οι μαθητές/τριες στην εκμάθησή τους.

Με το παράδειγμα της πυκνότητας και τον λειτουργικό ορισμό της να εξηγηθεί το νόημα του λόγου δύο φυσικών μεγεθών.

Τα θεμελιώδη μεγέθη (το μήκος, ο χρόνος και η μάζα). Παράγωγα μεγέθη (εμβαδόν, όγκος, πυκνότητα). Πολλαπλάσια και υποπολλαπλάσια.

Επιλογή από τις ερωτήσεις τις εφαρμογές και τις ασκήσεις του βιβλίου.

Κεφ. 2 – Κινήσεις

4

2.1 Περιγραφή της κίνησης

Προτείνεται να υλοποιηθούν οι δραστηριότητες για την κατανόηση των εννοιών: Θέση, μετατόπιση, χρονικό διάστημα, ταχύτητα μέση και στιγμιαία

Σύστηµα αναφοράς – Υλικό σηµείο – Θέση – Μετατόπιση – Τροχιά Χρονική στιγµή – Χρόνος

Προτείνονται οι προσομοιώσεις:

Θέση – μετατόπιση:, Μέτρο μετατόπισης και μήκος διαδρομής

ταχύτητα στην καθημερινή γλώσσα:

«Προσδιορισμός θέσης σώματος» (σελ. 25) και «Σημείο αναφοράς και μετατόπιση» (σελ. 27)

Προσδιορισμός της θέσης, Μελετώντας την έννοια της μετατόπισης, Μετατόπιση, Μετατόπιση και τροχιά:

Εξάσκηση στην έννοια “θέση”, Εξάσκηση στην έννοια μετατόπιση Προτείνεται το φύλλο αξιολόγησης για τη θέση – μετατόπιση από το Βιβλίο Εκπαιδευτικού, σελ. 44

2.2 Η έννοια της ταχύτητας

Να διδαχθεί η εισαγωγή και οι υποενότητες:

·         Μέση ταχύτητα στην καθημερινή γλώσσα

·         Στιγμιαία ταχύτητα στην καθημερινή γλώσσα

Να μη διδαχθεί η Διανυσματική περιγραφή της ταχύτητας

Μέση ταχύτητα – Στιγµιαία ταχύτητα – Μονάδες στο S.I.

Στοιχειώδης ορισµός του διανύσµατος Κλίμακα ταχυτήτων

2.3 Κίνηση με σταθερή ταχύτητα

Να μη διδαχθεί

Ερωτήσεις – Ασκήσεις

ΟΧΙ σε ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε:

ΟΧΙ στις ερωτήσεις: 1iii, 3iv, 3v,

ΟΧΙ της ενότητας εφαρμογής γνώσεων: 1, 2

ΟΧΙ οι ασκήσεις: 1, 3, 4, 6, 8.

2.4 κίνηση με μεταβαλλόμενη ταχύτητα

Να μη διδαχθεί

Εργαστηριακή άσκηση

Εργαστηριακή δραστηριότητα: Άσκηση 6 του εργαστηριακού οδηγού:

«Μελέτη των ευθύγραμμων κινήσεων».

Άσκηση 6 του εργαστηριακού οδηγού (σελ. 33)

Κεφ. 3 –

ΔΥΝΑΜΕΙΣ

6

Κίνηση και αλληλεπίδραση: Δύο γενικά χαρακτηριστικά της ύλης

Να διδαχθεί

Κίνηση και Αλληλεπίδραση: Δυνάμεις (βίντεο): Από φωτόδενδρο

3.1 Η έννοια

«Δύναμη»

Να διδαχθεί

Σύνθεση δυνάμεων ίδιας διεύθυνσης

Σχεδίαση δυνάμεων, Η έννοια της δύναμης Quiz: Μέτρηση δύναμης με ελατήριο, Η δύναμη ως το αίτιο παραμόρφωσης ή και μεταβολής της ταχύτητας Μέτρηση της Δύναμης – Hooke

3.2 Δύο σημαντικές δυνάμεις στον κόσμο

Να διδαχθεί

Μάζα και Βάρος, Μελετώντας την τριβή σε διαφορετικές επιφάνειες, Σχεδίαση του βάρους

3.3 Σύνθεση και ανάλυση δυνάμεων

Να διδαχθούν οι υποενότητες, παράγραφοι

·         Σύνθεση δυνάμεων – Συνισταμένη

·         Σύνθεση δυνάμεων με την ίδια διεύθυνση

·         Σύνθεση δυνάμεων με διαφορετικές

(κάθετες μόνον) διευθύνσεις.

Να μην διδαχθούν οι υποενότητες:

·         Δύναμη που ασκείται σε τραχιά επιφάνεια

Προτείνονται οι προσομοιώσεις: Σύνθεση δυνάμεων

Σύνθεση δυνάμεων, Σύνθεση συγγραμμικών δυνάμεων

·         Ανάλυση δύναμης

Σημ. Ο χρόνος να χρησιμοποιηθεί για την κατανόηση των αντίστοιχων φαινομένων και νόμων σε μία διάσταση

Προαιρετικά για την υποστήριξη της διδασκαλίας μπορεί να πραγματοποιηθεί η εργαστηριακή άσκηση 8, «Σύνθεση δυνάμεων». (σελ. 41)

3.4 Δύναμη και ισορροπία

Να διδαχθεί

Δυνάμεις και κίνηση

3.5 Ισορροπία υλικού σημείου

Να διδαχθεί η εισαγωγή (α΄ νόμος Newton) Να μην διδαχθούν η υποενότητα «Ανάλυση δυνάμεων και ισορροπία» όπως και το παράδειγμα 3.2

Μάζα και αδράνεια

Μελέτη της αδράνειας με το Interactive Physics

3.6 Δύναμη και μεταβολή της ταχύτητας

Να διδαχθεί

Αδράνεια και πυκνότητα

3.7 Δύναμη και αλληλεπίδραση

Να διδαχθεί (γ΄ νόμος Newton)

Να μην διδαχθεί η υποενότητα

«Εφαρμογές»

Δράση και αντίδραση

Εργαστηριακή άσκηση 10:

Εργαστηριακή άσκηση 10, «Μέτρηση Δύναμης – Νόμος του Hooke» (σελ. 47)

Βίντεο από το ΕΚΦΕ Καρδίτσας Μέτρηση δύναμης με ελατήριο Ερωτήσεις και Ασκήσεις

Μέτρηση Δύναμης – Νόμος του Hooke

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

ΟΧΙ οι ερωτήσεις: 2, 3, 6, 12, 13

ΟΧΙ οι ασκήσεις : 4, 5, 7, 8, 10, 12, 13.

Κεφ. 4 – ΠΙΕΣΗ

Να διδαχθεί η εισαγωγή «Πίεση και Δύναμη δύο διαφορετικές έννοιες»

Πίεση Δύναμη και Επιφάνεια

6

4.1 Πίεση

Να διδαχθεί (εκτός το παράδειγμα της εικόνας 4.4 )

Σενάριο για την πίεση

4.2 Υδροστατική πίεση

Να διδαχθεί

Υδροστατική Πίεση

Μανόμετρο και Υδροστατική πίεση

4.3

Ατμοσφαιρική πίεση

Να διδαχθεί

Να μην διδαχθεί η υποενότητα «Πως υπολογίζουμε την ατμοσφαιρική πίεση».

Βίντεο για την Ατμοσφαιρική – Υδροστατική πίεση Ατμοσφαιρική πίεση

Βίντεο για την Ατμοσφαιρικη πίεση

4.4 Μετάδοση των πιέσεων στα ρευστά. Αρχή του Πασκάλ

Να διδαχθεί

Αρχή του Pascal

4.5 Άνωση – Αρχή του Αρχιμήδη

Να διδαχθεί

Σενάριο διδασκαλίας από το Μείζον πρόγραμμα επιμόρφωσης Ψηφιακό σενάριο για την Άνωση

4.6 Πλεύση

Να μη διδαχθεί

Εργαστηριακές ασκήσεις 12, 14

Εργαστηριακή δραστηριότητα Εργαστηριακή άσκηση 12

«΄Ανωση – Αρχή του Αρχιμήδη»

Εργαστηριακή άσκηση 14,

«΄Ανωση και βάρος του υγρού που εκτοπίζει το σώμα – Η Αρχή του Αρχιμήδη».

Φύλλο εργασίας από ΕΚΦΕ Αμπελοκήπων

Άνωση, Αρχή του Αρχιμήδη και βίντεο: Από ΕΚΦΕ Καρδίτσας

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

ΟΧΙ οι ερωτήσεις της ενότητας εφαρμογής γνώσεων 5, 6, 8, 9, 11,

13

ΟΧΙ οι ασκήσεις 1, 6, 7, 8, 9.

Κεφ. 5 ΕΝΕΡΓΕΙΑ

6

Ενέργεια: Μια θεμελιώδης έννοια της φυσικής

Να διδαχθεί

Ενέργεια μορφές και μετατροπέ:

5.1 Έργο και Ενέργεια

Να διδαχθεί η 3η παράγραφος «Σήμερα, με την έννοια του έργου … από εσένα στα βιβλία».

Να διδαχθεί: ΄Εργο δύναμης, από τι εξαρτάται το έργο μιας δύναμης, μονάδες έργου, περιπτώσεις έργου

Σημ. Ο χρόνος μελέτης να αφιερωθεί σε εισαγωγικές εφαρμογές όπου η δύναμη και η μετατόπιση είναι συγγραμμικές.

Έργο σταθερής δύναμης

5.2 Δυναμική – Κινητική ενέργεια. Δύο

Να διδαχθεί

Βαρυτική δυναμική ενέργεια, Κινητική ενέργεια

βασικές μορφές ενέργειας.

5.3 Η μηχανική ενέργεια και η διατήρησή της.

Να διδαχθεί

Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας

5.4 Μορφές και μετατροπές ενέργειας

Να διδαχθεί

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Θεμελιώδεις μορφές ενέργειας» και «Μετατροπές ενέργειας»

Ενέργεια μορφές και μετατροπές, Ενεργειακό πάρκο

5.5 Διατήρηση της ενέργειας

Να διδαχθεί (περιληπτικά ενσωματώνοντάς τη στην 5.4 παραγρ.)

5.6 Πηγές ενέργειας

Να μη διδαχθεί

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

ΟΧΙ οι ερωτήσεις 4ii, 7, 8, 9,

ΟΧΙ της ενότητας εφαρμογής γνώσεων 10

ΟΧΙ οι ασκήσεις 12γ, 13γ.

Διδακτική ενότητα

Συνιστώμενες διδακτικές πρακτικές / Παρατηρήσεις

Προτεινόμενο ς αριθμός διδακτικών ωρών

ΚΕΦ 1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΦΟΡΤΙΟ

6

Από το κεχριμπάρι στον υπολογιστή

Να διδαχθεί

1.1 Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη

Να διδαχθεί

1.2 Το ηλεκτρικό φορτίο

Να διδαχθεί

1.3 Το ηλεκτρικό φορτίο στο εσωτερικό του ατόμου

Να διδαχθεί

1.4       Τρόποι             ηλέκτρισης             και               η μικροσκοπική ερμηνεία

Να διδαχθεί (Για την ηλέκτριση με επαγωγή να χρησιμοποιηθούν κατάλληλες προσομοιώσεις)

Μπαλόνια και στατικός ηλεκτρισμός, Στατικός ηλεκτρισμός

Ηλεκτρόνια και αγωγοί, Ηλεκτρόνια και μονωτές, Φόρτιση με επαφή, Ηλέκτριση με επαγωγή

Βίντεο από το ΕΚΦΕ Καρδίτσας (φόρτιση με τριβή και επαφή)

1.5 Νόμος του Κουλόμπ

Να διδαχθεί ποιοτικά χωρίς ασκήσεις που να στηρίζονται στη μαθηματική σχέση

Νόμος του Coulomb Νόμος του Coulomb

1.6  Το ηλεκτρικό πεδίο

Να μη διδαχθούν οι υποενότητες: «Περιγραφή του ηλεκτρικού πεδίου», «Ηλεκτρικές δυναμικές γραμμές», «Ηλεκτρική θωράκιση», «Ηλεκτρικό πεδίο και ενέργεια»

Ερωτήσεις και Ασκήσεις

ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

Να μη γίνει η άσκηση 3. Η άσκηση 2 να διδαχθεί ανάλογα με τις δυνατότητες των μαθητών.

Να μην γίνουν οι ερωτήσεις: 11γ, 14, 15, 20, 26, 27, 28.

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Εργαστηριακή Άσκηση 1, «Ηλεκτρικές αλληλεπιδράσεις». Ηλεκτρικά φορτία και πεδία

Δυναμικές γραμμές ηλεκτρικού πεδίου, Ένταση και δυναμικό ηλεκτρικού πεδίου Βίντεο δημιουργίας κεραυνού, διαφορά δυναμικού

ΚΕΦ. 2. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ

10

Ηλεκτρικό πολιτισμός

ρεύμα

και

σύγχρονος

Να διδαχθεί

2.1 Το ηλεκτρικό ρεύμα

Να διδαχθεί

Ένταση και φορά του ηλεκτρικού ρεύματος

2.2 Ηλεκτρικό κύκλωμα

Να διδαχθεί

Εργαλειοθήκη κυκλωμάτων

2.3 Ηλεκτρικά δίπολα

Να διδαχθούν η εισαγωγή και οι υποενότητες:

·         «Αντίσταση του διπόλου»

·         «Νόμος του Ohm»

Να μη διδαχθεί το τμήμα που αρχίζει με τη φράση «ισχύει ο νόμος του Ωμ για κάθε ηλεκτρικό δίπολο;» ως το τέλος της υποενότητας.

Να μη διδαχθούν:

·         «Νόμος του Ωμ και μικρόκοσμος»

·         «Μικροσκοπική ερμηνεία της αντίστασης ενός μεταλλικού αγωγού» Νόμος του Ohm

Εργαστήριο ηλεκτρικών κυκλωμάτων- νόμος του Ohm

Σημ.: Να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στο νόμο του Ohm, μέσω των εργαστηριακών ασκήσεων.

2.4 Παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η αντίσταση ενός αγωγού

Να μη διδαχθεί

(θα εξετασθεί στην Β΄ Λυκείου).

2.5 Εφαρμογές αρχών διατήρησης στη μελέτη απλών ηλεκτρικών κυκλωμάτων

Να διδαχθούν οι υποενότητες:

·         «Σύνδεση αντιστατών»

·         «Σύνδεση δύο αντιστατών σε σειρά»

·         «Παράλληλη σύνδεση αντιστατών»

Σημ.: Να δοθεί έμφαση στην έννοια της ισοδύναμης αντίστασης και να υποβαθμιστεί η διαδικασία απόδειξης των σχ. 2.19 και 2.22. Επίσης προτείνεται η εντατική χρήση των εργαστηριακών δραστηριοτήτων και όπου δεν είναι εφικτό να γίνει αναζήτηση σε γνωστά links.

Παράλληλη σύνδεση αντιστατών, Σύνδεση δύο αντιστατών σε σειρά Εργαλειοθήκη κυκλωμάτων

Ερωτήσεις – Ασκήσεις:

ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

Να μην διδαχθούν ασκήσεις που περιλαμβάνουν σύνθετα ηλεκτρικά κυκλώματα, όπως η

10 (μέχρι δύο αντιστάτες).

ΟΧΙ στις ερωτήσεις 2, 7, 9           ΟΧΙ στις ασκήσεις 3, 6, 7, 8

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Να γίνουν οι εργαστηριακές ασκήσεις 2 (Ν. Ohm), 4, 5 (Σύνδεση αντιστατών), 6 (Διακοπή και βραχυκύκλωμα).

Βίντεο πειραμάτων από το ΕΚΦΕ Καρδίτσας:

O νόμος του Ohm: Από ΕΚΦΕ Αμπελοκήπων

Προτείνεται η μελέτη της συνδεσμολογίας αντιστατών να πραγματοποιηθεί μέσω των πειραματικών δραστηριοτήτων.

ΚΕΦ. 3. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

8

Ηλεκτρική ενέργεια και σύγχρονη ζωή

Να διδαχθεί

3.1       Θερμικά             αποτελέσματα             του ηλεκτρικού ρεύματος

Να διδαχθεί η υποενότητα «Κάθε συσκευή από την οποία διέρχεται ηλεκτρικό ρεύμα θερμαίνεται»

Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:

·         «Πειραματική μελέτη φαινομένου Joule»

·         «Νόμος του Joule»

·         «Ερμηνεία του φαινομένου Joule»

Να διδαχθεί η υποενότητα «Εφαρμογές του φαινομένου Joule»

3.2        Χημικά       αποτελέσματα              του Ηλεκτρικού ρεύματος

Να μη διδαχθεί

3.3.          Μαγνητικά                  αποτελέσματα ηλεκτρικού ρεύματος

Να διδαχθεί

Σημ.:     Θεωρείται     σκόπιμη     η     διδασκαλία    αυτής     της               υπενότητας, αφού          ο ηλεκτρομαγνητισμός έχει αφαιρεθεί από την ύλη της Β΄ Λυκείου.

Γήινο μαγνητικό πεδίο

Αρχή λειτουργίας κινητήρα συνεχούς ρεύματος, Μαγνήτης και ηλεκτρικό κύκλωμα: Ηλεκτρικό κουδούνι, κινητήρας συνεχούς ρεύματος

Το πείραμα του Oersted: Από ΕΚΦΕ Θεσπρωτίας

Βίντεο του πειράματος του Oersted από το ΕΚΦΕ Καρδίτσας

Τα μαγνητικά αποτελέσματα του Ηλεκτρικού ρεύματος: Από ΕΚΦΕ Νέας Σμύρνης

3.4 Ηλεκτρική και μηχανική ενέργεια

Να μη διδαχθεί

3.5 Βιολογικά αποτελέσματα του ηλεκτρικού ρεύματος

Να μη διδαχθεί

3.6 Ενέργεια και ισχύς του ηλεκτρικού ρεύματος

Να διδαχθεί

Οικιακές συσκευές, ισχύς, ενέργεια

Ερωτήσεις – Ασκήσεις

ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

ΟΧΙ Ερωτήσεις: 1, 2, 4, 5

ΟΧΙ Ασκήσεις: 4, 5, 6, 10

ΚΕΦ. 4 ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ

3

ΠΕΡΙΟΔΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ

Να διδαχθεί

4.1 Ταλαντώσεις

Να μη διδαχθεί. Μέσω παραδειγμάτων να εξηγηθεί τι είναι ταλάντωση.

4.2 Μεγέθη που χαρακτηρίζουν μια ταλάντωση

Να διδαχθεί η υποενότητα

«Για να περιγράψουμε μια ταλάντωση … έως …και πλάτος της ταλάντωσης». Από ποια μεγέθη εξαρτάται η περίοδος της ταλάντωσης του εκκρεμούς να το διερευνήσουν οι

μαθητές/τριες, διατυπώνοντας υποθέσεις, εκτελώντας τα πειράματα, λαμβάνοντας μετρήσεις και βγάζοντας συμπεράσματα.

Περίοδος ταλάντωσης εκκρεμούς, Κίνηση απλού εκκρεμούς

Εργαστηριακή δραστηριότητα.

Εργαστηριακή Άσκηση (7), «Πειραματικός έλεγχος των νόμων του Απλού εκκρεμούς». Πειραματικός έλεγχος των νόμων του απλού εκκρεμούς Από ΕΚΦΕ Καρδίτσας.

Ερωτήσεις -Ασκήσεις

ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

ΟΧΙ Ερωτήσεις: 3γ, 4, 6, 8, 9

ΚΕΦ 5. ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ

6

Η ενέργεια ταξιδεύει

Να διδαχθεί

5.1 Μηχανικά κύματα

Να διδαχθεί

Εγκάρσια και διαμήκη κύματα

Διάδοση κυμάτων εγκάρσια και διαμήκη κύματα

5.2 Κύμα και ενέργεια

Να διδαχθεί Εισαγωγή στα κύματα

5.3 Χαρακτηριστικά μεγέθη του κύματος

Να διδαχθεί η πρώτη υποενότητα μέχρι την εξίσωση u = λf, χωρίς την απόδειξη. Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:

·         «Κυματικά φαινόμενα: Ανάκλαση και διάθλαση των μηχανικών κυμάτων»

·         «Ανάκλαση»

·         «Διάθλαση»

Σημ. α) οι έννοιες ανάκλαση και διάθλαση θα παρουσιαστούν στο κεφ. για το φως. Κύματα σε χορδή

5.4 Ήχος

Να διδαχθεί

Σημ.: Οδηγία για την ανάγνωση των εικόνων 5.10 και 5.15. «Παρουσιάζουν την αλλαγή της τιμής της ατμοσφαιρικής πίεσης λόγω της διάδοσης του ηχητικού κύματος. Η τιμή της πίεσης αλλάζει γύρω από την κανονική τιμή της ατμοσφαιρικής πίεσης».

Ηχητικά κύματα

Βίντεο για τη διάδοση των κυμάτων

5.5 Υποκειμενικά χαρακτηριστικά του ήχου

Να διδαχθεί

Μέτρηση ταχύτητας του ήχου

Ερωτήσεις – Ασκήσεις

ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

ΟΧΙ Ερωτήσεις: 12, 13

ΚΕΦ. 6. ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΔΟΣΗ ΦΩΤΟΣ

4

Φως: από τη μυθολογία στην τεχνολογία

Να διδαχθεί

6.1 Φως: Όραση και ενέργεια

Να διδαχθεί

Έγχρωμη όραση, Το ανθρώπινο μάτι

6.2 Διάδοση του φωτός

Να διδαχθεί

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Αρχή του ελαχίστου χρόνου». Το φως ταξιδεύει

Σκιά – παρασκιά και έκλειψη του Ηλίου (Σελήνης), O Ήλιος η Γη και η Σελήνη

Ερωτήσεις Ασκήσεις

ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

ΚΕΦ. 7. ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ

2

7.1 Ανάκλαση του φωτός

Να διδαχθεί

Να μη διδαχθεί το ένθετο: «Ανάκλαση και αρχή του ελαχίστου χρόνου»

7.2 Εικόνες σε καθρέφτες: Είδωλα

Να διδαχθεί

Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:

·         «Καμπύλοι καθρέφτες»

·         «Σφαιρικοί καθρέφτες. Εστία σφαιρικών καθρεφτών»

·         «οπτικό πεδίο» Ανάκλαση και Διάθλαση

7.3 Προσδιορισμός ειδώλου σε κοίλους και κυρτούς καθρέφτες

Να μη διδαχθεί

Ερωτήσεις και Ασκήσεις

ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

ΟΧΙ Ερωτήσεις: 1, 4

ΟΧΙ Ασκήσεις: 2, 3, 4

ΚΕΦ. 8. ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΦΩΤΟΣ

4

8.1 Διάθλαση του φωτός

Να διδαχθεί

Να μην διδαχθούν οι υποενότητες:

·         «Διάθλαση και αρχή του ελαχίστου χρόνου»

·         «Νόμος της διάθλασης – Snell»

Ανάκλαση – Διάθλαση, Διάθλαση φωτός

8.2 Εφαρμογές της διάθλασης του φωτός

Να μη διδαχθεί

8.3 Ανάλυση του φωτός

Να διδαχθεί μόνο η υποενότητα «Ανάλυση λευκού φωτός». Πρίσματα και ανάλυση φωτός

8.4 Το χρώμα

Να διδαχθεί

Ερωτήσεις – Ασκήσεις

ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

ΚΕΦ. 9 ΦΑΚΟΙ ΚΑΙ ΟΠΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

2

Φακοί: Η όρασή μας στον μικρόκοσμο και τον μεγάκοσμο