ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ - ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ

Διδακτέα ύλη

Στη σελίδα αυτή μπορείτε να βρείτε την διδακτέα και εξεταστέα ύλη του μαθήματος της Φυσικής Γυμνασίου και του Λυκείου της τρέχουσας σχολικής χρονιάς 2018-19, καθώς και οδηγίες για την διδασκαλία τους, όπως ορίστηκαν απο το Υπουργείο Παιδείας έπειτα απο εισήγηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να κλικάρετε το μάθημα που σας ενδιαφέρει στον παρακάτω πίνακα, και αυτόματα θα δείτε την ισχύουσα ύλη για αυτό.

Διδακτέα ύλη του μαθήματος της Φυσικής, Λυκείου και Γυμνασίου κατα το σχολικό έτος 2018-18
Λύκειο	Γυμνάσιο
ΦΥΣΙΚΗ	ΦΥΣΙΚΗ
Α΄ Τάξη Ημερησίου & Εσπερινού Γενικού Λυκείου	Α΄ Τάξη Ημερησίου + Εσπερινού Γυμνασίου
ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Β΄ Τάξη Ημερησίου + Β & Γ΄ Τάξη Εσπερινού Γενικού Λυκείου	Β΄ Τάξη Ημερησίου Γυμνασίου
ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Β΄ Τάξη Ημερησίου + Β & Γ΄ Τάξη Εσπερινού Γενικού Λυκείου	Β΄ Τάξη Εσπερινού Γυμνασίου
ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Γ΄ Τάξη Ημερησίου Γενικού Λυκείου	Γ΄ Τάξη Ημερησίου + Εσπερινού Γυμνασίου
ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Δ΄ Τάξη Εσπερινού Γενικού Λυκείου

ΦΥΣΙΚΗ Α΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ & ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Θα διδαχθεί το βιβλίο Φυσική Α΄ Γενικού Λυκείου- Γενικής παιδείας – Βιβλίο Μαθητή, Βλάχος Ι. κ.ά, ΙΤΥΕ-ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ, 2015 καθώς και τα αντίστοιχα: Τετράδιο Εργαστηριακών ασκήσεων, Εργαστηριακός Οδηγός, ΟΕΔΒ 2011

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο – Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

(1) Σε όλες τις διδακτικές ενότητες από το βιβλίο των Βλάχου Ι. κ.ά., που προτείνονται παρακάτω, το πλήθος των ερωτήσεων, ασκήσεων και προβλημάτων του βιβλίου θα πρέπει να εναρμονίζεται με το διαθέσιμο διδακτικό χρόνο. Το ίδιο ισχύει και για τη χρήση των παραδειγμάτων, των ενθέτων και των δραστηριοτήτων.

(2) Χρήσιμο διδακτικό υλικό για όλες τις ενότητες υπάρχει στο: ΙΕΠ (2015). Πρόγραμμα

Σπουδών Φυσικής Γενικού Λυκείου.

Διδακτική ενότητα	Συνιστώμενες Διδακτικές Πρακτικές / Παρατηρήσεις	Ώρες
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Απαραίτητες εισαγωγικές γνώσεις: Β. Μονόμετρα και διανυσματικά μεγέθη Γ. Το Διεθνές Σύστημα Μονάδων S.I. Δ. Διαστάσεις Η. Η μεταβολή και ο ρυθμός μεταβολής	Δεδομένου ότι τα Β και Γ είναι γνωστά από το Γυμνάσιο, να δοθεί έμφαση μόνο στα μεγέθη/μονάδες που θα χρησιμοποιηθούν άμεσα και στα συνήθως χρησιμοποιούμενα πολλαπλάσια και υποπολλαπλάσια των μονάδων των μεγεθών.	2
1.1 ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΚΙΝΗΣΗ
1.1.1 Ύλη και κίνηση 1.1.2 Ο προσδιορισμός της θέσης ενός σωματίου 1.1.3 Οι έννοιες της χρονικής στιγμής, του συμβάντος και της χρονικής διάρκειας 1.1.4 Η μετατόπιση σωματίου πάνω σε άξονα 1.1.5 Η έννοια της ταχύτητας στην ευθύγραμμη ομαλή κίνηση 1.1.6 Η έννοια της μέσης ταχύτητας 1.1.7 Η έννοια της στιγμιαίας ταχύτητας 1.1.8 Η έννοια της επιτάχυνσης στην ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση		11
1.1.9 Οι εξισώσεις προσδιορισμού της ταχύτητας και της θέσης ενός κινητού στην ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση	Να μη δοθεί έμφαση στην απόδειξη της εξίσωσης κίνησης στην ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση (σχέση 1.1.10).	11

Γνωριμία με το εργαστήριο –

Μετρήσεις, επεξεργασία δεδομένων

Από τον εργαστηριακό οδηγό:

8. Αβεβαιότητα (σφάλμα) μέτρησης

9. Σημαντικά ψηφία στρογγυλοποίηση

10. Γραφικές παραστάσεις.

(1) Οι μαθητές να εμπλακούν στο

εργαστήριο με μετρήσεις με όργανα διαφορετικής ακριβείας, προκειμένου να συζητηθούν τα θέματα: Αβεβαιότητα (σφάλμα) μέτρησης – Σημαντικά ψηφία, στρογγυλοποίηση.

(2) Οι μαθητές να ασκηθούν στην κατασκευή διαγραμμάτων με βάση πειραματικά δεδομένα.

(3) Προτείνεται να δοθεί ατομική εργασία στο σπίτι στην οποία οι μαθητές θα επεξεργαστούν δεδομένα πειράματος (μέση τιμή, κατασκευή διαγράμματος, υπολογισμός κλίσης). Ενδεικτικά θα μπορούσε να δοθεί στους μαθητές για επεξεργασία πίνακας πειραματικών τιμών θέσης – χρόνου σε μια ευθύγραμμη ομαλή κίνηση.

Εργαστηριακή άσκηση: Μελέτη

ευθύγραμμης ομαλά επιταχυνόμενης κίνησης

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του

εργαστηριακού οδηγού ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός (π.χ. πρόταση οικείου ΕΚΦΕ).

1.2 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

1.2.1 Η έννοια της δύναμης

1.2.2 Σύνθεση συγγραμικών δυνάμεων

1.2.3 Ο πρώτος νόμος του Νεύτωνα

1.2.4 Ο δεύτερος νόμος του Νεύτωνα ή Θεμελιώδης νόμος της Μηχανικής

1.2.5 Η έννοια του βάρους

1.2.6 Η έννοια της μάζας

1.2.7 Η ελεύθερη πτώση των σωμάτων

1.3 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

1.3.1 Τρίτος νόμος του Νεύτωνα.

Νόμος Δράσης – Αντίδρασης

1.3.2 Δυνάμεις από επαφή και από απόσταση

1.3.3 Σύνθεση δυνάμεων στο επίπεδο

1.3.4 Ανάλυση δύναμης σε συνιστώσες

1.3.5 Σύνθεση πολλών ομοεπιπέδων δυνάμεων

1.3.6 Ισορροπία ομοεπιπέδων δυνάμεων

1.3.7 Ο νόμος της τριβής

1.3.9 Ο δεύτερος νόμος του Νεύτωνα σε διανυσματική και σε αλγεβρική μορφή

(1) Η ανάλυση δύναμης σε άξονες (όπως

κατά την κίνηση σώματος σε κεκλιμένο επίπεδο ή στο 2ο παράδειγμα της υποενότητας 1.3.6 ή στο παράδειγμα της

1.3.9) απαιτείται για την λογική δομή του κεφαλαίου. Ωστόσο, θα πρέπει να αποφεύγεται η ενασχόληση με μεγάλο αριθμό ασκήσεων/προβλημάτων ή με προβλήματα υψηλού βαθμού δυσκολίας.

(2) Να μη διδαχθούν ασκήσεις με τροχαλία.

2.1 ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

2.1.1 Η έννοια του έργου

Να μη διδαχθεί το τμήμα (iii) της υποενότητας, δηλαδή το έργο δύναμης μεταβλητού μέτρου.

2.1.2 Έργο βάρους και μεταβολή της

κινητικής ενέργειας

Να μη δοθεί έμφαση στην απόδειξη του

θεωρήματος μεταβολής της κινητικής ενέργειας, αλλά σε εφαρμογές του.

2.1.3 Η δυναμική ενέργεια

Να διδαχθεί από την αρχή έως και τη σχέση (2.1.8).

2.1.4 Η μηχανική ενέργεια

Να διδαχθεί από την αρχή έως και τα έντονα γράμματα: Αν ένα σώμα κινείται μόνο με την επίδραση του βάρους του η μηχανική του ενέργεια παραμένει συνεχώς σταθερή.

2.1.6 Η ισχύς

Εργαστηριακή άσκηση:

Μελέτη και έλεγχος της διατήρησης της μηχανικής ενέργειας στην ελεύθερη πτώση

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του

εργαστηριακού οδηγού ή/και οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός.

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ + Β’ & Γ΄ ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Θα διδαχθεί το βιβλίο Φυσική Β΄ Γενικού Λυκείου – Γενικής παιδείας – Βιβλίο Μαθητή, Αλεξάκης Ν. κ.ά, ΙΤΥΕ-ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ, καθώς και τα αντίστοιχα: Τετράδιο Εργαστηριακών ασκήσεων, Εργαστηριακός Οδηγός, βιβλίο εκπαιδευτικού

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο – Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

(1) Σε όλες τις διδακτικές ενότητες από το βιβλίο των Αλεξάκη Ν. κ.ά., που προτείνονται παρακάτω, το πλήθος των ερωτήσεων, ασκήσεων και προβλημάτων του βιβλίου θα πρέπει να εναρμονίζεται με το διαθέσιμο διδακτικό χρόνο. Το ίδιο ισχύει και για τη χρήση των παραδειγμάτων, των ενθέτων και των δραστηριοτήτων.

(2) Χρήσιμο διδακτικό υλικό για όλες τις ενότητες υπάρχει στο: ΙΕΠ (2015). Πρόγραμμα

Σπουδών Φυσικής Γενικού Λυκείου.

Διδακτική ενότητα	Συνιστώμενες Διδακτικές Πρακτικές / Παρατηρήσεις	Ώρες
1 – ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ
Εισαγωγικό ένθετο και οι υποενότητες 1.1 Ο Νόμος του Coulomb 1.2 Ηλεκτρικό πεδίο 1.4 Δυναμικό – διαφορά δυναμικού	(1) Να οριστεί αξιωματικά η δυναμική ενέργεια, όπως αναφέρεται στην υποενότητα 1.4, αφού η 1.3 είναι εκτός ύλης. (2) Να μη διδαχτούν ερωτήσεις και προβλήματα που αναφέρονται σε: i) 3 ή περισσότερα ηλεκτρικά φορτία που δεν είναι συνευθειακά, ii) κίνηση φορτίων, iii) ισορροπία φορτίων με δυνάμεις στο επίπεδο.	9
2 – ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ: ΣΥΝΕΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ
2.1 Ηλεκτρικές πηγές	Δρ αστ ηριό τ ητ α: Οι μαθητές να πειραματιστούν στο φαινόμενο της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής με πηνίο και μαγνήτη και να επιδειχτεί η γεννήτρια του εργαστηρίου ή/και

να αξιοποιηθούν οι προσομοιώσεις:

https://phet.colorado.edu/el/simulation/faraday http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6179?locale=el

2.2 Ηλεκτρικό ρεύμα

Να μη διδαχθεί το

«Αναλυτική περιγραφή του ηλεκτρικού ρεύματος στους μεταλλικούς αγωγούς»

Δρ αστ ηριό τ ητ α: Κατά τη διδασκαλία των μαγνητικών

αποτελεσμάτων του ηλεκτρικού ρεύματος οι μαθητές να εμπλακούν σε πειράματα εκτροπής μαγνητικής βελόνας λόγω ηλεκτρικού ρεύματος και να κατασκευάσουν ηλεκτρομαγνήτη.

2.3 Κανόνες του Kirchhoff

Nα μη διδαχθεί o 2ος κανόνας του Kirchhoff, αλλά οι μαθητές να διαπιστώσουν πειραματικά ότι

VΑΓ = VΑΒ+ VΒΓ

προκειμένου να το χρησιμοποιούν ως γνώση σε συνδεσμολογίες αντιστατών.

Δρ αστ ηριό τ ητ ες:

(1) Να γίνει εξοικείωση των μαθητών με τη χρήση των πολύμετρων (χρήση ως αμπερόμετρα και ως βολτόμετρα)

(2) Nα γίνει πειραματική επαλήθευση των κανόνων, όπως περιγράφονται στο βιβλίο (εικόνα 2.3-15 και

2.3-19)

2.4 Αντίσταση – Αντιστάτης

Να μη διδαχθούν οι «Τύποι αντιστατών (αντιστάσεων)» και ο «Χρωματικός κώδικας»

2.5 Συνδεσμολογία

αντιστατών (αντιστάσεων)

2.7 Ενέργεια και ισχύς του ηλεκτρικού ρεύματος

2.8 Ηλεκτρεγερτική δύναμη

(ΗΕΔ) πηγής

2.9 Νόμος του Οhm για κλειστό κύκλωμα

Να μη γίνουν παραδείγματα / ασκήσεις με

κυκλώματα που περιέχουν παραπάνω από τρεις αντιστάτες

Εργαστηριακή άσκηση:

Ενεργειακή μελέτη των στοιχείων απλού ηλεκτρικού κυκλώματος με πηγή και ωμικό καταναλωτή (εκτός του κινητήρα)

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακού

οδηγού ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός (π.χ. πρόταση οικείου

ΕΚΦΕ).

Εργαστηριακή άσκηση:

Μελέτη της χαρακτηριστικής καμπύλης ηλεκτρικής πηγής και ωμικού καταναλωτή (εκτός της κρυσταλλοδιόδου)

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακού

οδηγού ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός.

Επιπρόσθετα, να πραγματοποιηθεί εργαστηριακή δραστηριότητα με την οποία οι μαθητές θα κατασκευάσουν κατάλληλο ηλεκτρικό κύκλωμα για να διαπιστώσουν τη διαφορά λαμπτήρα πυράκτωσης και LED (ο λαμπτήρας πυράκτωσης άγει ανεξαρτήτως πολικότητας σύνδεσης σε αντίθεση με τη LED)

Ερ γασία:

Προτείνεται μετά την ολοκλήρωση της ύλης (αφού διδαχθεί και το 4ο κεφάλαιο) να δοθεί εργασία για την λειτουργία των LED.

3. ΦΩΣ

Εισαγωγικό ένθετο και οι

υποενότητες 3.1 Η φύση του φωτός

3.3 Μήκος κύματος και συχνότητα του φωτός κατά τη διάδοση του

3.4 Ανάλυση λευκού φωτός και χρώματα

Να πραγματοποιηθούν στη τάξη ή στο εργαστήριο

απλά πειράματα επίδειξης στα φαινόμενα της ανάκλασης και της διάθλασης. Επισημαίνεται ότι η ανάκλαση και η διάθλαση προσφέρονται για πειράματα τα οποία κινούν το ενδιαφέρον των μαθητών.

4. ΑΤΟΜΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

4.1 Ενέργεια του

Ηλεκτρονίου στο άτομο του

Υδρογόνου

● Στο «πρότυπο του Bohr για το υδρογόνο» στο (β.)

να διδαχθεί μό νο ότι «Το

(1) Να μην γίνουν παραδείγματα και γενικότερα

ερωτήσεις, ασκήσεις και προβλήματα με υποθετικά και υδρογονοειδή άτομα.

(2) Προτείνεται η αξιοποίηση της προσομοίωσης:

ηλεκτρόνιο μπορεί να

κινείται μόνο σε ορισμένες τροχιές, οι οποίες ονομάζονται επιτρεπόμενες τροχιές».

● να μην διδαχθεί η υποενότητα «Ολική ενέργεια ηλεκτρονίου».

https://phet.colorado.edu/el/simulation/hydrogen-

atom

4.2 Διακριτές ενεργειακές

στάθμες

4.3 Μηχανισμός

παραγωγής και απορρόφησης Φωτονίων

4.4 Ακτίνες Χ

Να μη διδαχθεί το τμήμα

«Φάσμα των ακτίνων Χ» (γραμμικό φάσμα – συνεχές φάσμα και το μικρότερο μήκος κύματος).

Εργαστηριακή άσκηση:

Παρατήρηση συνεχών-

γραμμικών φασμάτων

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακού

οδηγού ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός.

ΦΥΣΙΚΗ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Β΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Β’ & Γ΄ ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ)

Θα διδαχθεί το βιβλίο Φυσική Β΄ Γενικού Λυκείου –Ομάδας προσανατολισμού θετικών σπουδών – Βιβλίο Μαθητή, Βλάχος Ι. κ.ά, ΙΤΥΕ-ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ, καθώς και τα αντίστοιχα: Τετράδιο Εργαστηριακών ασκήσεων, Εργαστηριακός Οδηγός, βιβλίο εκπαιδευτικού.

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο – Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

(1) Σε όλες τις διδακτικές ενότητες από το βιβλίο των Βλάχου Ι. κ.α., που προτείνονται παρακάτω, το πλήθος των ερωτήσεων, ασκήσεων και προβλημάτων του βιβλίου θα πρέπει να εναρμονίζεται με το διαθέσιμο διδακτικό χρόνο. Το ίδιο ισχύει και για τη χρήση των παραδειγμάτων, των ενθέτων και των δραστηριοτήτων.

(2) Χρήσιμο διδακτικό υλικό για όλες τις ενότητες υπάρχει στο: ΙΕΠ (2015). Πρόγραμμα

Σπουδών Φυσικής Γενικού Λυκείου.

Διδακτική ενότητα

Συνιστώμενες Διδακτικές Πρακτικές /

Παρατηρήσεις

Ώρες

1 – ΚΑΜΠΥΛΟΓΡΑΜΜΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ

1.1 Οριζόντια βολή

1.2 Ομαλή κυκλική κίνηση

1.3 Κεντρομόλος δύναμη

Προτείνεται εισαγωγικά να συζητηθεί η

διανυσματική μορφή του θεμελιώδους νόμου της Μηχανικής.

2 – ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΟΡΜΗΣ

2.1 Η έννοια του συστήματος.

Εσωτερικές και εξωτερικές δυνάμεις

2.2 Το φαινόμενο της κρούσης

2.3 Η έννοια της ορμής

2.4 Η δύναμη και η μεταβολή της ορμής

2.5 Η αρχή διατήρησης της ορμής

2.6 Μεγέθη που δεν διατηρούνται στην κρούση

2.7 Εφαρμογές της διατήρησης της ορμής

Εργαστηριακή άσκηση: Διατήρηση

της ορμής σε μία έκρηξη

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του

εργαστηριακού οδηγού της Α΄ Λυκείου ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο εκπαιδευτικός.

3 – ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ

3.1 Εισαγωγή.

3.2 Οι νόμοι των αερίων.

3.3 Καταστατική εξίσωση των

ιδανικών αερίων.

3.4 Κινητική θεωρία.

3.5 Τα πρώτα σημαντικά αποτελέσματα

Να μη διδαχθεί η απόδειξη της σχέσης

1 Nmv2

p =

3 V

Εργαστηριακή άσκηση: Πειραματική

επιβεβαίωση του γενικού νόμου των ιδανικών αερίων

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του

εργαστηριακού οδηγού ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο εκπαιδευτικός (π.χ. πρόταση οικείου ΕΚΦΕ, χρήση του εικονικού εργαστηρίου ΣΕΠ κ.α.).

4 – ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ

4.1 Εισαγωγή

4.2 Θερμοδυναμικό σύστημα.

4.3 Ισορροπία θερμοδυναμικού συστήματος.

4.4 Αντιστρεπτές μεταβολές.

4.5 Έργο παραγόμενο από αέριο κατά τη διάρκεια μεταβολών όγκου.

4.6 Θερμότητα.

4.7 Εσωτερική ενέργεια.

4.8 Πρώτος θερμοδυναμικός νόμος.

4.9 Εφαρμογή του πρώτου θερμοδυναμικού νόμου σε ειδικές περιπτώσεις.

4.11 Θερμικές μηχανές.

4.12 Ο δεύτερος θερμοδυναμικός νόμος.

Δεδομένου ότι δεν θα διδαχθεί η

υποενότητα 4.10 «Γραμμομοριακές ειδικές θερμότητες αερίων», δεν θα γίνουν και τα παραδείγματα, οι ασκήσεις και τα προβλήματα που απαιτούν αυτή τη γνώση.

4.13 Η μηχανή του Carnot.
5 – ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ
5.6 Η δυναμική ενέργεια πολλών σημειακών φορτίων. 5.7 Σχέση έντασης και διαφοράς δυναμικού στο ομογενές ηλεκτροστατικό πεδίο.		17
5.8 Κινήσεις φορτισμένων σωματιδίων σε ομογενές ηλεκτροστατικό πεδίο. Να μη διδαχθούν οι παράγραφοι: “Ο καθοδικός σωλήνας” και “Παλμογράφος”
5.9 Πυκνωτής και χωρητικότητα Να μη διδαχθεί η σχέση υπολογισμού της χωρητικότητας επίπεδου πυκνωτή C = e A o d
5.10 Ενέργεια αποθηκευμένη σε φορτισμένο πυκνωτή Να μη διδαχθεί η παράγραφος “Υπολογισμός της ενέργειας φορτισμένου πυκνωτή”
5.12 Το βαρυτικό πεδίο	Να τονιστεί η αντιστοιχία με το ηλεκτρικό πεδίο (ομοιότητες – διαφορές)
5.13 Το βαρυτικό πεδίο της Γης	Να γίνει ως εφαρμογή (αλλά και ως αφορμή για επανάληψη των 1.2 και 1.3) ο υπολογισμός της ταχύτητας και της περιόδου δορυφόρου της Γης.
5.14 Ταχύτητα διαφυγής – Μαύρες τρύπες Να μη διδαχθεί η εξαγωγή της τιμής της ακτίνας Schwarzschild

Εργαστηριακή δραστηριότητα:

Γνωριμία με τον παλμογράφο

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακού οδηγού ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η 1 εκπαιδευτικός.

ΦΥΣΙΚΗ – ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ – Γ΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Από το βιβλίο «Φυσική» της Γ΄ τάξης Ενιαίου Λυκείου Θετικής & Τεχνολογικής Κατεύθυνσης των Ιωάννου Α., Ντάνου Γ. κ.α..

1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ – ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ

1-1 Εισαγωγή.

1-2 Περιοδικά φαινόμενα.

1-3 Απλή αρμονική ταλάντωση.

1-5α Φθίνουσες μηχανικές ταλαντώσεις.

1-6α Εξαναγκασμένες Μηχανικές ταλαντώσεις.
Από την 1-6β : Μόνο τις εφαρμογές του συντονισμού στις μηχανικές ταλαντώσεις

1-7 Σύνθεση ταλαντώσεων.

2. ΚΥΜΑΤΑ

2-1 Εισαγωγή.

2-2 Μηχανικά κύματα.

2-3 Επαλληλία ή υπέρθεση κυμάτων.

2-4 Συμβολή δύο κυμάτων στην επιφάνεια υγρού.

2-5 Στάσιμα κύματα.

3. ΡΕΥΣΤΑ ΣΕ ΚΙΝΗΣΗ

3-1 Εισαγωγή.

3-2 Υγρά σε ισορροπία.

3-3 Ρευστά σε κίνηση.

3-4 Διατήρηση της ύλης και εξίσωση συνέχειας .

3-5 Διατήρηση της ενέργειας και εξίσωση Bernoulli.

3-6 Η τριβή στα ρευστά.

* Εξαιρούνται από τη διδακτέα (και εξεταστέα) ύλη του Κεφαλαίου 3: «Ρευστά σε Κίνηση» οι εφαρμογές 3.1 και 3.3 της παραγράφου 3-5 (Η Διατήρηση Ενέργειας και η Εξίσωση του Bernoulli) καθώς και οι δραστηριότητες, οι ερωτήσεις 3.11, 3.13, 3.14 και η άσκηση 3.22 του Κεφαλαίου 3.

4. ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΣΤΕΡΕΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

4-1 Εισαγωγή.

4-2 Οι κινήσεις των στερεών σωμάτων.

4-3 Ροπή δύναμης.

4-4 Ισορροπία στερεού σώματος.

4-5 Ροπή αδράνειας.

4-6 Θεμελιώδης νόμος της στροφικής κίνησης.

4-7 Στροφορμή.

4-8 Διατήρηση της στροφορμής.

4-9 Κινητική ενέργεια λόγω περιστροφής.

4-10 Έργο κατά τη στροφική κίνηση.

5. ΚΡΟΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ

5-1 Εισαγωγή.

5-2 Κρούσεις.

5-3 Κεντρική ελαστική κρούση δύο σφαιρών.

5-4 Ελαστική κρούση σώματος με άλλο ακίνητο πολύ μεγάλης μάζας.

5-9 Φαινόμενο Doppler.

Οδηγίες

• Η ενότητα των κρούσεων (παρ.5-1 έως και 5-4) να διδαχθεί πριν από την ενότητα των ταλαντώσεων. Οι κρούσεις ως φαινόμενο χρησιμοποιούνται στις ασκήσεις και τα προβλήματα του βιβλίου στα κεφάλαια των ταλαντώσεων και του στερεού σώματος. Αν η διδασκαλία τους προηγηθεί τότε θα αποφευχθούν παλίνδρομες ενέργειες μεταξύ της χρήσης πλαστικών και ελαστικών κρούσεων.

• Η ενότητα του φαινομένου Doppler (5-9) να διδαχθεί μετά τα Στάσιμα κύματα καθώς η διδασκαλία του αναφέρεται μόνο στα ηχητικά κύματα που είναι μηχανικά κύματα. Για τα φαινόμενα των κρούσεων και Doppler δεν θα γίνεται αναφορά στα συστήματα αδρανειακών παρατηρητών.

Σημείωση
Τα ένθετα που περιλαμβάνονται στα διδακτικά βιβλία δεν αποτελούν εξεταστέα-διδακτέα ύλη.

ΦΥΣΙΚΗ Α΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ + ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Θα χρησιμοποιηθούν τα βιβλία:

Η Φυσική με πειράματα, Α΄ Γυμνασίου των Γ.Θ. Καλκάνη, Ο. Γκικοπούλου, κ.ά. και το αντίστοιχο Βιβλίο του Εκπαιδευτικού, 2014

Φυσική Β΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός οδηγός των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά.

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο – Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

Σύνολο ελάχιστων προβλεπόμενων ωρών είκοσι πέντε (25).

Τίτλος

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Προτεινόμενο υποστηρικτικό υλικό

Προτεινόμενος αριθμός

διδακτικών ωρών

1. Μετρήσεις μήκους – η

Μέση Τιμή

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (1).

2.Μετρήσεις Χρόνου – Η Ακρίβεια

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (2).

3.Μετρήσεις μάζας – Τα διαγράμματα

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (3).

http://photodentro.edu.gr/v/ite m/ds/8521/6203΄

4.Μέτρηση όγκου

Φυσική Β΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός οδηγός (νέος)

Εργαστηριακή άσκηση 2

5.Μέτρηση Πυκνότητας

Φυσική Β΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός οδηγός (νέος)

Εργαστηριακή άσκηση 3

Εργαστηριακή άσκηση 4

https://phet.colorado.edu/sims/d ensity-and- buoyancy/density_el.html

4 = 2 + 2

6.Μετρήσεις Θερμοκρασίας – Η Βαθμονόμηση

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (4).

7.Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία – Η Θερμική Ισορροπία

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (5).

8.Το Ηλεκτρικό βραχυ-

Κύκλωμα – Κίνδυνοι και

«Ασφάλεια»

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (10).

9.Από τον Ηλεκτρισμό στον Μαγνητισμό – ΄Ενας Ηλεκτρικός (ιδιο-) Κινητήρας

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (11).

http://photodentro.edu.gr/v/item

/ds/8521/8581

10.Από το Μαγνητισμό στον Ηλεκτρισμό – Μια Ηλεκτρική (ιδιο-) Γεννήτρια

Η Φυσική με Πειράματα, φύλλο εργασίας (12).

https://phet.colorado.edu/el/sim

ulation/legacy/faraday

https://phet.colorado.edu/sims/h tml/faradays- law/latest/faradays-law_el.html

Σημείωση: Για επιπλέον υποστηρικτικό και εναλλακτικό υλικό αναζητήστε το, από τα οικεία ΕΚΦΕ.

ΦΥΣΙΚΗ Β΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Θα χρησιμοποιηθούν τα βιβλία:

Φυσική Β΄ Γυμνασίου, των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά.

Φυσική Β΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός οδηγός (νέο) των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά.

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο – Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

Σύνολο ελάχιστων προβλεπόμενων ωρών πενήντα (50)

Σημ. Πέραν των αφαιρούμενων ασκήσεων, ο/η διδάσκων/ουσα επιλύει όσες κρίνει σκόπιμο, ανάλογα με τις ανάγκες του μαθήματος.

Διδακτική ενότητα	Συνιστώμενες διδακτικές πρακτικές	Παρατηρήσεις	Προτεινόμενος αριθμός διδακτικών ωρών
Κεφ. 1 – εισαγωγή			2
1.1 Οι φυσικές Επιστήμες και η μεθοδολογία τους 1.2 Η επιστημονική μέθοδος 1.3 Τα φυσικά μεγέθη και οι μονάδες τους	Να μην διδαχθεί Να μην διδαχθεί Να γίνει αναφορά στις μονάδες και μετατροπές τους, λόγω των δυσκολιών που συναντούν οι μαθητές/τριες στην εκμάθησή τους. Τα θεμελιώδη μεγέθη (το μήκος, ο χρόνος και η μάζα) Παράγωγα μεγέθη (εμβαδόν, όγκος, πυκνότητα)	Σημ. Η εργαστηριακή άσκηση μέτρησης της πυκνότητας και του όγκου έχει πραγματοποιηθεί στην α΄ γυμν.
Κεφ. 2 – Κινήσεις			8
ΥΛΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΗ	Να μη διδαχθεί.
2.1 Περιγραφή της κίνησης	Να μη διδαχθεί. Να γίνουν οι δραστηριότητες «Προσδιορισμός θέσης σώματος» και «Σημείο αναφοράς και μετατόπιση»

	Να διδαχθούν οι υποενότητες: Χρονικό διάστημα Τροχιά
2.2 Η έννοια της ταχύτητας	Να διδαχθεί η εισαγωγή και οι υποενότητες: Μέση ταχύτητα στην καθημερινή γλώσσα Στιγμιαία ταχύτητα στην καθημερινή γλώσσα Να μην διδαχθεί η Διανυσματική περιγραφή της ταχύτητας.	Δεν υπάρχει το αναγκαίο μαθηματικό υπόβαθρο.
2.3 Κίνηση με σταθερή ταχύτητα	Να μη διδαχθεί
2.4 κίνηση με μεταβαλλόμενη ταχύτητα	Να μη διδαχθεί
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	Ερωτ. – Ασκ. ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. ΟΧΙ οι ασκήσεις 3, 4, 6, 8. Εργαστηριακή δραστηριότητα: ΄Ασκηση (6) Μελέτη των ευθύγραμμων κινήσεων
Κεφ. 3 – Δυνάμεις			14
Κίνηση και αλληλεπίδραση: Δύο γενικά χαρακτηριστικά της ύλης	Να διδαχθεί
3.1 Η έννοια της δύναμης	Να διδαχθεί
3.2 Δύο σημαντικές δυνάμεις στον κόσμο	Να διδαχθεί	http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/6203 https://phet.colorado.edu/sims/html/friction/latest/friction_el.ht ml
3.3 Σύνθεση και ανάλυση δυνάμεων	Να διδαχθούν οι υποενότητες, παράγραφοι Σύνθεση δυνάμεων – Συνισταμένη	Προαιρετικά για την υποστήριξη της διδασκαλίας μπορεί να

	Σύνθεση δυνάμεων με την ίδια διεύθυνση Σύνθεση δυνάμεων με διαφορετικές (κάθετες μόνον) διευθύνσεις. Να μην διδαχθούν οι υποενότητες: Δύναμη που ασκείται σε τραχιά επιφάνεια Ανάλυση δύναμης Σημ. Ο χρόνος να χρησιμοποιηθεί για την κατανόηση των αντίστοιχων φαινομένων και νόμων σε μία διάσταση	πραγματοποιηθεί η εργαστηριακή άσκηση 8, «Σύνθεση δυνάμεων».
3.4 Δύναμη και ισορροπία	Να διδαχθεί
3.5 Ισορροπία υλικού σημείου	Να διδαχθεί η εισαγωγή (α΄ νόμος Newton) Να μην διδαχθούν η υποενότητα «Ανάλυση δυνάμεων και ισορροπία» όπως και το παράδειγμα 3.2
3.6 Δύναμη και μεταβολή της ταχύτητας	Να διδαχθεί	http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521- 6203 http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/7777?locale=el
3.7 Δύναμη και αλληλεπίδραση	Να διδαχθεί (γ΄ νόμος Newton) Να μην διδαχθεί η υποενότητα «Εφαρμογές»
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. ΟΧΙ οι ασκήσεις 4, 5, 7, 8, 10, 12,13. Εργαστηριακή δραστηριότητα Εργαστηριακή άσκηση 10, «Μέτρηση Δύναμης – Νόμος του Hooke»
Κεφ. 4 – Πίεση	Να διδαχθεί η εισαγωγή «Πίεση και δύναμη δύο		14

	διαφορετικές έννοιες»
4.1 Πίεση	Να διδαχθεί (εκτός του παράδειγμα της εικόνας 4.4 για τη διείσδυση της πινέζας)
4.2 Υδροστατική πίεση	Να διδαχθεί
4.3 Ατμοσφαιρική πίεση	Να διδαχθεί Να μην διδαχθεί η υποενότητα «Πως υπολογίζουμε την ατμοσφαιρική πίεση».	http://photodentro.edu.gr/v/item/video/8522/963 http://photodentro.edu.gr/v/item/video/8522/910
4.4 Μετάδοση των πιέσεων στα ρευστά. Αρχή του Πασκάλ	Να διδαχθεί	http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521- 1678
4.5 ΄Ανωση – Αρχή του Αρχιμήδη	Να διδαχθεί	http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro- aggregatedcontent-8526-8348
4.6 Πλεύση	Να μη διδαχθεί
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. ΟΧΙ οι ασκήσεις 1, 8, 9. Εργαστηριακή δραστηριότητα Εργαστηριακή άσκηση 12 «΄Ανωση – Αρχή του Αρχιμήδη» Εργαστηριακή άσκηση 14, «΄Ανωση και βάρος του υγρού που εκτοπίζει το σώμα – Η Αρχή του Αρχιμήδη».
Κεφ. 5 Ενέργεια			8
Ενέργεια: Μια θεμελιώδης έννοια της φυσικής	Να διδαχθεί
5.1 ΄Εργο και Ενέργεια	Να διδαχθεί η 3η παράγραφος «Σήμερα, με την έννοια του έργου … από εσένα στα βιβλία». Να διδαχθεί: ΄Εργο δύναμης, από τι εξαρτάται το έργο μιας δύναμης, μονάδες έργου, περιπτώσεις έργου Σημ. Ο χρόνος μελέτης να αφιερωθεί σε

	εισαγωγικές εφαρμογές όπου η δύναμη και η μετατόπιση είναι συγγραμμικές.
5.2 Δυναμική – Κινητική ενέργεια. Δύο βασικές μορφές ενέργειας.	Να διδαχθεί
5.3 Η μηχανική ενέργεια και η διατήρησή της.	Να διδαχθεί η εισαγωγή και η υποενότητα «Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας»
5.4 Μορφές και μετατροπές ενέργειας	Να διδαχθεί Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Θεμελιώδεις μορφές ενέργειας» και «Μετατροπές ενέργειας»
5.5 Διατήρηση της ενέργειας	Να διδαχθεί (περιληπτικά ενσωματώνοντάς τη στην 5.4 παραγρ.)
5.6 Πηγές ενέργειας	Να μη διδαχθεί
5.7 Απόδοση μιας μηχανής	Να μη διδαχθεί
5.8 Ισχύς	Να διδαχθεί Να μη διδαχθεί η «Ισχύς και κίνηση».
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. ΟΧΙ οι ασκήσεις 12γ, 13γ, 16, 17.
Κεφ. 6 – Θερμότητα		4
Η θερμότητα και ο ανθρώπινος πολιτισμός	Να διδαχθεί
6.1 Θερμότητα και μέτρηση θερμοκρασίας	Να μη διδαχθεί
6.2 Θερμότητα: Μια μορφή ενέργειας	Να διδαχθεί
6.3 Πως μετράμε τη θερμότητα	Να μη διδαχθεί

6.4 Θερμοκρασία, Θερμότητα

και μικρόκοσμος

Να μη διδαχθεί

6.5 Θερμική διαστολή και

συστολή

Να διδαχθούν τα είδη διαστολών, μέχρι και

διαστολή αερίων ποιοτικά χωρίς μαθηματικές σχέσεις .

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

ΟΧΙ οι ασκήσεις 4, 5δ, 6, 7, 8, 11.

http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-

educationalvideo-8522-915 http://photodentro.edu.gr/v/item/video/8522/914

ΦΥΣΙΚΗ Β΄ ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Θα χρησιμοποιηθούν τα βιβλία:

Φυσική Β΄ Γυμνασίου, των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά.

Φυσική Β΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός οδηγός (νέο) των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά.

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο – Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

Σύνολο ελάχιστων προβλεπόμενων ωρών εικοσιπέντε (25)

Διδακτική ενότητα

Συνιστώμενες διδακτικές πρακτικές

Παρατηρήσεις

Προτεινόμενος

αριθμός διδακτικών ωρών

Κεφ. 1 – εισαγωγή

1.1 Οι φυσικές Επιστήμες και η μεθοδολογία τους

Να μην διδαχθεί

1.2 Η επιστημονική μέθοδος 1.3 Τα φυσικά μεγέθη και οι μονάδες τους	Να μην διδαχθεί Να μην διδαχθεί	Εργαστηριακή άσκηση 1 (μόνο το πείραμα 3) και 2
Κεφ. 2 – Κινήσεις			4
ΥΛΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΗ	Να μη διδαχθεί.
2.1 Περιγραφή της κίνησης	Να μη διδαχθεί. Να γίνουν οι δραστηριότητες «Προσδιορισμός θέσης σώματος» και «Σημείο αναφοράς και μετατόπιση» Να διδαχθούν οι υποενότητες: Χρονικό διάστημα Τροχιά
2.2 Η έννοια της ταχύτητας	Να διδαχθεί η εισαγωγή και οι υποενότητες: Μέση ταχύτητα στην καθημερινή γλώσσα Στιγμιαία ταχύτητα στην καθημερινή γλώσσα Να μην διδαχθεί η Διανυσματική περιγραφή της ταχύτητας.	Δεν υπάρχει το αναγκαίο μαθηματικό υπόβαθρο.
2.3 Κίνηση με σταθερή ταχύτητα	Να μη διδαχθεί
2.4 κίνηση με μεταβαλλόμενη ταχύτητα	Να μη διδαχθεί
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. ΟΧΙ οι ασκήσεις 3, 4, 6, 8.
Κεφ. 3 – Δυνάμεις			8
Κίνηση και αλληλεπίδραση:

Δύο γενικά χαρακτηριστικά της ύλης	Να διδαχθεί
3.1 Η έννοια της δύναμης	Να διδαχθεί
3.2 Δύο σημαντικές δυνάμεις στον κόσμο	Να διδαχθεί	http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/6203 https://phet.colorado.edu/sims/html/friction/latest/friction_el .html
3.3 Σύνθεση και ανάλυση δυνάμεων	Να διδαχθούν οι υποενότητες, παράγραφοι Σύνθεση δυνάμεων – Συνισταμένη Σύνθεση δυνάμεων με την ίδια διεύθυνση Σύνθεση δυνάμεων με διαφορετικές (κάθετες μόνον) διευθύνσεις. Να μην διδαχθούν οι υποενότητες: Δύναμη που ασκείται σε τραχιά επιφάνεια Ανάλυση δύναμης Σημ. Ο χρόνος να χρησιμοποιηθεί για την κατανόηση των αντίστοιχων φαινομένων και νόμων σε μία διάσταση	Προαιρετικά για την υποστήριξη της διδασκαλίας μπορεί να πραγματοποιηθεί η εργαστηριακή άσκηση 8, «Σύνθεση δυνάμεων». Η εργαστηριακή άσκηση 10, «Μέτρηση Δύναμης – Νόμος του Hooke», προτείνεται να πραγματοποιηθεί προαιρετικά.
3.4 Δύναμη και ισορροπία	Να διδαχθεί
3.5 Ισορροπία υλικού σημείου	Να διδαχθεί η εισαγωγή (α΄ νόμος Newton) Να μην διδαχθούν η υποενότητα «Ανάλυση δυνάμεων και ισορροπία» όπως και το παράδειγμα 3.2.
3.6 Δύναμη και μεταβολή της ταχύτητας	Να διδαχθεί	http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor- 8521-6203
3.7 Δύναμη και αλληλεπίδραση	Να διδαχθεί (γ΄ νόμος Newton) Να μην διδαχθεί η υποενότητα «Εφαρμογές»
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα

	τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. ΟΧΙ οι ασκήσεις 4, 5, 7, 8, 10, 12, 13.
Κεφ. 4 – Πίεση	Να διδαχθεί η εισαγωγή «Πίεση και δύναμη δύο διαφορετικές έννοιες»		7
4.1 Πίεση	Να διδαχθεί (εκτός του παράδειγμα της εικόνας 4.4 για τη διείσδυση της πινέζας)
4.2 Υδροστατική πίεση	Να διδαχθεί
4.3 Ατμοσφαιρική πίεση	Να διδαχθεί Να μην διδαχθεί η υποενότητα «Πως υπολογίζουμε την ατμοσφαιρική πίεση».	http://photodentro.edu.gr/v/item/video/8522/963 http://photodentro.edu.gr/v/item/video/8522/910
4.4 Μετάδοση των πιέσεων στα ρευστά. Αρχή του Πασκάλ	Να μη διδαχθεί
4.5 ΄Ανωση – Αρχή του Αρχιμήδη	Να διδαχθεί	http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro- aggregatedcontent-8526-8348
4.6 Πλεύση	Να μη διδαχθεί
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. ΟΧΙ οι ασκήσεις 1, 8, 9 .
Κεφ. 5 Ενέργεια			5
Ενέργεια: Μια θεμελιώδης έννοια της φυσικής	Να διδαχθεί
5.1 ΄Εργο και Ενέργεια	Να διδαχθεί η 3η παράγραφος «Σήμερα, με την έννοια του έργου … από εσένα στα βιβλία». Να διδαχθεί: ΄Εργο δύναμης, από τι εξαρτάται το έργο μιας δύναμης, μονάδες έργου, περιπτώσεις έργου. Σημ. Ο χρόνος μελέτης να αφιερωθεί σε εισαγωγικές εφαρμογές όπου η δύναμη και η μετατόπιση είναι συγγραμμικές.
5.2 Δυναμική – Κινητική ενέργεια. Δύο βασικές μορφές ενέργειας.	Να διδαχθεί

5.3 Η μηχανική ενέργεια και η διατήρησή της.	Να διδαχθεί η εισαγωγή και η υποενότητα «Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας».
5.4 Μορφές και μετατροπές ενέργειας	Να μη διδαχθεί
5.5 Διατήρηση της ενέργειας	Να μη διδαχθεί
5.6 Πηγές ενέργειας	Να μη διδαχθεί
5.7 Απόδοση μιας μηχανής	Να μη διδαχθεί
5.8 Ισχύς	Να μη διδαχθεί
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. ΟΧΙ οι ασκήσεις 12γ, 13γ, 16, 17.

ΦΥΣΙΚΗ Γ΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ + ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Θα χρησιμοποιηθούν τα βιβλία:

Φυσική Γ΄ Γυμνασίου, των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά.

Φυσική Γ΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός οδηγός, των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά. Φυσική Γ΄ Γυμνασίου, Τετράδιο Εργασιών, των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά.

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο – Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

Σύνολο ελάχιστων προβλεπόμενων ωρών πενήντα (50)

ΣΗΜΕΊΩΣΗ:. Πέραν των αφαιρούμενων ασκήσεων, ο/η διδάσκων/ουσα επιλύει όσες κρίνει σκόπιμο, ανάλογα με τις ανάγκες του μαθήματος.

Διδακτική ενότητα	Συνιστώμενες διδακτικές πρακτικές / Παρατηρήσεις	Προτεινόμενος αριθμός διδακτικών ωρών
Κεφ 1, Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο		8
Από το κεχριμπάρι στον υπολογιστή	Να διδαχθεί
1.1 Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη	Να διδαχθεί
1.2 Το ηλεκτρικό φορτίο	Να διδαχθεί
1.3 Το ηλεκτρικό φορτίο στο εσωτερικό του ατόμου	Να διδαχθεί
1.4 Τρόποι ηλέκτρισης και η μικροσκοπική ερμηνεία	Να διδαχθεί Να μην διδαχθεί η υποενότητα «ηλέκτριση με επαγωγή» «ηλέκτριση μονωτών με επαγωγή» https://phet.colorado.edu/el/simulation/balloons-and-static-electricity https://phet.colorado.edu/el/simulation/john-travoltage http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=167&Itemid=32&catid=20 http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=75&Itemid=32&catid=20
1.5 Νόμος του Κουλόμπ	Να διδαχθεί ποιοτικά χωρίς ασκήσεις που να στηρίζονται στη μαθηματική σχέση http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/1649

	Να μη διδαχθεί η υποενότητα «΄Ελξη μεταξύ φορτισμένου και ουδέτερου αγωγού».
1.6 Το ηλεκτρικό πεδίο	Να μη διδαχθεί
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. Να μην γίνουν οι ασκήσεις 1 και 3. Η άσκηση 2 να διδαχθεί ανάλογα με τις δυνατότητες των μαθητών. Εργαστηριακή δραστηριότητα Εργαστηριακή Άσκηση 1, «Ηλεκτρικές αλληλεπιδράσεις». Να γίνει αναφορά στην έννοια του ηλεκτρικού πεδίου.
Κεφ. 2, Ηλεκτρικό Ρεύμα		16
Ηλεκτρικό ρεύμα και σύγχρονος πολιτισμός	Να διδαχθεί
2.1 Το ηλεκτρικό ρεύμα	Να διδαχθεί
2.2 Ηλεκτρικό κύκλωμα	Να διδαχθεί Να μην διδαχθεί η υποενότητα «Η διαφορά δυναμικού στο ηλεκτρικό κύκλωμα», αλλά να δοθεί η ποιοτική προσέγγιση της έννοιας της διαφ. δυναμικού. Να μην διδαχθούν οι παράγραφοι «Ταχύτητα των ηλεκτρονίων στο ηλεκτρικό κύκλωμα». «Προέλευση των ηλεκτρονίων σ’ ένα κύκλωμα». Να διδαχθεί η σχηματική αναπαράσταση ηλεκτρικού κυκλώματος «εικόνα 2.23»

2.3 Ηλεκτρικά δίπολα

Να διδαχθούν η εισαγωγή και οι υποενότητες:

«Αντίσταση του διπόλου»

«Νόμος του Ωμ»

Να μην διδαχθεί το τμήμα που αρχίζει με τη φράση «ισχύει ο νόμος του Ωμ για κάθε ηλεκτρικό δίπολο;» ως το τέλος της υποενότητας.

Να μην διδαχθούν:

«Νόμος του Ωμ και μικρόκοσμος»

«Μικροσκοπική ερμηνεία της αντίστασης ενός μεταλλικού αγωγού»

Και

http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=21&Itemid=32&catid=18 http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=184&Itemid=32&catid=18

Σημ. Να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στο νόμο του Ohm, μέσω των εργαστηριακών ασκήσεων.

2.4 Παράγοντες από τους οποίους

εξαρτάται η αντίσταση ενός αγωγού

Να μη διδαχθεί

(θα εξετασθεί στην β΄ λυκείου).

2.5 Εφαρμογές αρχών διατήρησης στη

μελέτη απλών ηλεκτρικών κυκλωμάτων

Να διδαχθούν οι υποενότητες:

«Σύνδεση αντιστατών»

«Σύνδεση δύο αντιστατών σε σειρά»

«Παράλληλη σύνδεση αντιστατών»

Σημ. Να δοθεί έμφαση στην έννοια της ισοδύναμης αντίστασης και να υποβαθμιστεί η διαδικασία απόδειξης των σχ. 2.19 και 2.22. Επίσης προτείνεται η εντατική χρήση των εργαστηριακών δραστηριοτήτων και όπου δεν είναι εφικτό να γίνει αναζήτηση σε γνωστά links.

https://phet.colorado.edu/el/simulation/legacy/circuit-construction-kit-dc

	http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=258&Itemid=32&catid=18 http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/1623 http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/1599
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. Να μην διδαχθούν ασκήσεις που περιλαμβάνουν σύνθετα ηλεκτρικά κυκλώματα, όπως η 10 (μέχρι δύο αντιστάτες). Εργαστηριακή δραστηριότητα Να γίνουν οι εργαστηριακές ασκήσεις 2 (Ν. Ohm), 4, 5 (Σύνδεση αντιστατών) , 6 (Διακοπή και βραχυκύκλωμα). Προτείνεται η μελέτη της συνδεσμολογίας αντιστατών να πραγματοποιηθεί μέσω των πειραματικών δραστηριοτήτων .
Κεφ. 3, Ηλεκτρική ενέργεια		6
Ηλεκτρική ενέργεια και σύγχρονη ζωή	Να διδαχθεί
3.1 Θερμικά αποτελέσματα του ηλεκτρικού ρεύματος	Να διδαχθεί η υποενότητα «Κάθε συσκευή από την οποία διέρχεται ηλεκτρικό ρεύμα θερμαίνεται» Να μην διδαχθούν οι υποενότητες: «Πειραματική μελέτη φαινομένου Τζάουλ» «Νόμος του Τζάουλ» «Ερμηνεία του φαινομένου Τζάουλ» Να διδαχθεί η υποενότητα «Εφαρμογές του φαινομένου Τζάουλ»

	http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/1698
3.2 Χημικά αποτελέσματα του Ηλεκτρικού ρεύματος	Να μην διδαχθεί
3.3. Μαγνητικά αποτελέσματα ηλεκτρικού ρεύματος	Να διδαχθεί Να διδαχθούν οι υποενότητες: «εισαγωγή», «Ηλεκτρισμός και μαγνητισμός», Το πείραμα του Ερστεντ», «Ο ηλεκτρομαγνήτης», «Το μαγνητικό πεδίο ασκεί δυνάμεις στους ρευματοφόρους αγωγούς». Σημ. Θεωρείται σκόπιμη η διδασκαλία αυτής της παραγράφου, αφού ο ηλεκτρομαγνητισμός έχει αφαιρεθεί από την ύλη της β΄ λυκείου. Χρήσιμα links: http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=303&Itemid=32&catid=20 https://phet.colorado.edu/el/simulation/legacy/magnets-and-electromagnets http://photodentro.edu.gr/v/item/video/8522/968 http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/8577 http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/8572 http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/8581
3.4 Ηλεκτρική και μηχανική ενέργεια	Να μη διδαχθεί
3.5 Βιολογικά αποτελέσματα του ηλεκτρικού ρεύματος	Να μη διδαχθεί
3.6 Ενέργεια και ισχύς του ηλεκτρικού ρεύματος	Να διδαχθεί
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που

	αφαιρέθηκε.
Κεφ. 4, Ταλαντώσεις		3
ΠΕΡΙΟΔΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ	Να μη διδαχθεί
4.1 Ταλαντώσεις	Να μη διδαχθεί. Μέσω παραδειγμάτων να εξηγηθεί τι είναι ταλάντωση.
4.2	Να διδαχθεί η υποενότητα «Για να περιγράψουμε μια ταλάντωση … έως …και πλάτος της ταλάντωσης». Εργαστηριακή δραστηριότητα. Εργαστηριακή Άσκηση (7), «Πειραματικός έλεγχος των νόμων του Απλού εκκρεμούς».
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
Κεφ 5. Μηχανικά κύματα		8
Η ενέργεια ταξιδεύει	Να διδαχθεί
5.1 Μηχανικά κύματα	Να διδαχθεί
5.2 Κύμα και ενέργεια	Να διδαχθεί
5.3 Χαρακτηριστικά μεγέθη του κύματος	Να διδαχθεί η πρώτη υποενότητα μέχρι την εξίσωση u = λf , χωρίς την απόδειξη. Να μη διδαχθούν οι υποενότητες: «Κυματικά φαινόμενα: Ανάκλαση και διάθλαση των μηχανικών κυμάτων» «Ανάκλαση»

	«Διαθλάση» Σημ. α) Θα διδαχθούν αναλυτικά στην γ΄ λυκείου. β) οι έννοιες ανάκλαση και διάθλαση θα παρουσιαστούν στο κεφ. για το φως. https://phet.colorado.edu/el/simulation/wave-on-a-string http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=87&Itemid=32&catid=24
5.4 ΄Ηχος	Να διδαχθεί Σημ. Οδηγία για την ανάγνωση των εικόνων 5.10 και 5.15. «Παρουσιάζουν την αλλαγή της τιμής της ατμοσφαιρικής πίεσης λόγω της διάδοσης του ηχητικού κύματος. Η τιμή της πίεσης αλλάζει γύρω από την κανονική τιμή της ατμοσφαιρικής πίεσης».
5.5 Υποκειμενικά χαρακτηριστικά του ήχου	Να διδαχθεί
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
Κεφ. 6, Φύση και διάδοση του φωτός		2
Φως: από τη μυθολογία στην τεχνολογία	Να διδαχθεί
6.1 όραση και ενέργεια	Να διδαχθεί
6.2 Διάδοση του φωτός	Να διδαχθεί

	Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Αρχή του ελαχίστου χρόνου».
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
Κεφ. 7, Ανάκλαση του φωτός		3
7.1 Ανάκλαση του φωτός	Να διδαχθεί Να μη διδαχθεί το ένθετο: «Ανάκλαση και αρχή του ελαχίστου χρόνου»
7.2 Εικόνες σε καθρέφτες	Να διδαχθεί Να μη διδαχθούν οι υποενότητες: «Καμπύλοι καθρέφτες» «Σφαιρικοί καθρέφτες» «οπτικό πεδίο» Σημ. ενδιαφέροντα links: http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=229&Itemid=32&catid=17 http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=79&Itemid=32&catid=17
7.3 Προσδιορισμός ειδώλου σε κοίλους και κυρτούς καθρέφτες	Να μη διδαχθεί
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
Κεφ. 8, Διάθλαση του φωτός		3
Διάθλαση του φωτός	Να διδαχθεί


8.1 Το φως μέσα στην ύλη: Διάθλαση	Να διδαχθεί Να μην διδαχθούν οι υποενότητες: «Διάθλαση και αρχή του ελαχίστου χρόνου» «Νόμος της διάθλασης – Snell» http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=79&Itemid=32&catid=17 https://phet.colorado.edu/el/simulation/bending-light
8.2 Εφαρμογές της διάθλασης του φωτός	Να μη διδαχθεί
8.3 Ανάλυση του φωτός	Να διδαχθεί μόνο η υποενότητα «Ανάλυση λευκού φωτός».
8.4 Το χρώμα	Να μη διδαχθεί
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ	ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. Εργαστηριακή δραστηριότητα Εργαστηριακή ΄Ασκηση 12, «Διάθλαση».
Κεφ. 9 Φακοί και οπτικά όργανα	Να μη διδαχθεί	2
Φακοί: Η όρασή μας στον μικρόκοσμο και τον μεγάκοσμο	Να μη διδαχθεί
9.1 Συγκλίνοντες και αποκλίνοντες φακοί	Να διδαχθεί .

	Ενδιαφέροντα links: http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=155&Itemid=32&catid=17 https://phet.colorado.edu/sims/geometric-optics/geometric-optics_el.html
9.2 Είδωλα φακών	Να μη διδαχθεί
9.3 Οπτικά όργανα και το μάτι	Να μη διδαχθεί
	Εργαστηριακή δραστηριότητα Εργαστηριακή άσκηση 13 «Συγκλίνοντες φακοί». Αν οι συνθήκες δεν το επιτρέπουν τότε τα links: http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=155&Itemid=32&catid=17 https://phet.colorado.edu/sims/geometric-optics/geometric-optics_el.html
Κεφ. 10 Ο Ατομικός Πυρήνας	Να μη διδαχθεί
Κεφ. 11 Πυρηνικές αντιδράσεις	Να μη διδαχθεί

Σημείωση: Η χρήση των ΤΠΕ, όπου είναι αναγκαία, ας χρησιμοποιείται για την υποβοήθηση της διδασκαλίας. Η εργαστηριακή άσκηση όμως είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών. Τα οικεία ΕΚΦΕ συνδράμουν προς την κατεύθυνση αυτή.

ΦΥΣΙΚΗ – ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ – Δ΄ τάξης του Εσπερινού Γενικού Λυκείου
Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών
Από το βιβλίο «Φυσική» Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου των Ιω- άννου Α., Ντάνου Γ. κ.α..
1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ – ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ 1-1 Εισαγωγή.
1-2 Περιοδικά φαινόμενα.
1-3 Απλή αρμονική ταλάντωση.
1-5 α Φθίνουσες μηχανικές ταλαντώσεις.
1-6 α Εξαναγκασμένες Μηχανικές ταλαντώσεις.
Από την 1-6β: Μόνο τις εφαρμογές του συντονισμού στις μηχανικές ταλαντώσεις
1-7 Σύνθεση ταλαντώσεων
2. ΚΥΜΑΤΑ
2-1 Εισαγωγή.
2-2 Μηχανικά κύματα.
2-3 Επαλληλία ή υπέρθεση κυμάτων.
2-4 Συμβολή δύο κυμάτων στην επιφάνεια υγρού.
3. ΡΕΥΣΤΑ ΣΕ ΚΙΝΗΣΗ *

3-1 Εισαγωγή.
3-2 Υγρά σε ισορροπία.

3-3 Ρευστά σε κίνηση.
3-4 Διατήρηση της ύλης και εξίσωση συνέχειας.
3-5 Διατήρηση της ενέργειας και εξίσωση Bernoulli.

3-6 Η τριβή στα ρευστά.
* Εξαιρούνται από τη διδακτέα (και εξεταστέα) ύλη του Κεφαλαίου 3: «Ρευστά σε Κίνηση» οι εφαρμογές 3.1 και 3.3 της παραγράφου 3-5 (Η Διατήρηση Ενέργειας και η Εξίσωση του Bernoulli) καθώς και οι δραστηριό- τητες, οι ερωτήσεις 3.11, 3.13, 3.14 και η άσκηση 3.22
του Κεφαλαίου 3.
4. ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΣΤΕΡΕΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

4-1 Εισαγωγή.
4-2 Οι κινήσεις των στερεών σωμάτων.

4-3 Ροπή δύναμης.
4-4 Ισορροπία στερεού σώματος.

4-5 Ροπή αδράνειας.
4-6 Θεμελιώδης νόμος της στροφικής κίνησης.

4-7 Στροφορμή.
4-8 Διατήρηση της στροφορμής.
4-9 Κινητική ενέργεια λόγω περιστροφής.

4-10 Έργο κατά τη στροφική κίνηση.
5. ΚΡΟΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ

5-1 Εισαγωγή.
5-2 Κρούσεις.
5-3 Κεντρική ελαστική κρούση δύο σφαιρών.
5-4 Ελαστική κρούση σώματος με άλλο ακίνητο πολύ μεγάλης μάζας.
• Οδηγίες Η ενότητα των κρούσεων (παρ.5-1 έως και 5-4) να διδαχθεί πριν από την ενότητα των ταλαντώσεων. Οι κρούσεις ως φαινόμενο χρησιμοποιούνται στις ασκή- σεις και τα προβλήματα του βιβλίου στα κεφάλαια των ταλαντώσεων και του στερεού σώματος. Αν η διδασκα- λία τους προηγηθεί τότε θα αποφευχθούν παλίνδρομες ενέργειες μεταξύ της χρήσης πλαστικών και ελαστικών κρούσεων.
Σημείωση :Τα ένθετα που περιλαμβάνονται στα διδα- κτικά βιβλία δεν αποτελούν εξεταστέα ύλη.